Systemy kontroli w procesie sporządzania sprawozdań finansowych

Kontrola wewnętrzna i zarządzanie ryzykiem

W PKO Banku Polskim SA działa system kontroli wewnętrznej, stanowiący element systemu zarządzania Bankiem, na który składają się: mechanizmy kontroli, badanie zgodności działania z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa i przepisami wewnętrznymi Banku i audyt wewnętrzny. System kontroli uzupełnia kontrola wewnętrzna funkcjonalna.

System kontroli wewnętrznej obejmuje cały Bank, w tym jednostki organizacyjne, komórki organizacyjne Centrali i podmioty zależne należące do Grupy Kapitałowej Banku.

Celem systemu kontroli wewnętrznej jest wspomaganie zarządzania Bankiem, w tym procesów decyzyjnych, przyczyniające się do zapewnienia w szczególności: skuteczności i efektywności działania Banku, wiarygodności sprawozdawczości finansowej oraz zgodności działania z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa i przepisami wewnętrznymi. W ramach systemu kontroli wewnętrznej Bank identyfikuje ryzyko: związane z każdą operacją, transakcją, produktem i procesem oraz wynikające ze struktury organizacyjnej Banku i Grupy Kapitałowej Banku.

Mechanizmy kontroli służą zapewnieniu prawidłowego wykonywania czynności i realizacji zadań w Banku.

Jednostki organizacyjne Banku i komórki organizacyjne Centrali zobowiązane są do wykonywania zadań zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującymi i wewnętrznymi Banku. Zgodność ta sprawdzana jest podczas kontroli wewnętrznych funkcjonalnych oraz niezależnie weryfikowana przez Departament Audytu Wewnętrznego w toku przeprowadzanych audytów.
Kontrola wewnętrzna funkcjonalna realizowana jest w Banku:

• na etapie prac legislacyjnych, poprzez zapewnienie zgodności przepisów wewnętrznych z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w tym przez określenie w przepisach wewnętrznych odpowiednich mechanizmów kontrolnych, określających prawidłową realizację procesów, zadań,
• przez pracowników, w toku wykonywanych przez nich czynności związanych z zakresem działania komórek i jednostek organizacyjnych,
• na etapie sprawdzenia, przez kadrę kierowniczą i osoby przez nią upoważnione, poprawności wykonywanych zadań przez podległych pracowników, w szczególności ich zgodności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa i przepisami wewnętrznymi oraz normami ostrożnościowymi.

Zasady ogólne, opisane powyżej, stosowane są także w procesie sporządzania sprawozdań finansowych.

Funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej oraz zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych opiera się na wbudowanych w funkcjonalność systemów sprawozdawczych mechanizmach kontroli oraz na stosowaniu w sposób ciągły weryfikacji zgodności z księgami rachunkowymi i innymi dokumentami będącymi podstawą sprawozdań finansowych oraz obowiązującymi przepisami w zakresie zasad rachunkowości i sporządzania sprawozdań finansowych.

Proces sporządzania sprawozdań finansowych jest cyklicznie poddawany wielostopniowej kontroli funkcjonalnej, w szczególności w zakresie poprawności uzgodnień rachunkowych, analizy merytorycznej i rzetelności informacji. Zgodnie z przepisami wewnętrznymi, sprawozdania finansowe są akceptowane przez Zarząd PKO Banku Polskiego SA oraz Komitet Audytu Rady Nadzorczej powołany przez Radę Nadzorczą PKO Banku Polskiego SA w 2006 roku.

Informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych sporządzane są zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, z uwzględnieniem dostępnych danych.

Informacje dotyczące celów i zasad zarządzania ryzykiem oraz ilościowe informacje dotyczące poszczególnych rodzajów ryzyka zawierane są w rocznych i śródrocznych sprawozdaniach finansowych. Obejmują one:

• ryzyko kredytowe (w tym ryzyka koncentracji oraz ryzyko kredytowe instytucji finansowych),
• ryzyko rynkowe (w tym ryzyko stopy procentowej, walutowe, płynności, cen towarów i kapitałowych papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych),
• ryzyko operacyjne,
• ryzyko braku zgodności,
• ryzyko biznesowe,
• ryzyko reputacji,
• adekwatność kapitałową.

W cyklu rocznym, w dokumencie odrębnym od sprawozdania finansowego, ujawniany jest pełny zakres informacji dotyczących adekwatności kapitałowej, zgodnie z Uchwałą KNF nr 385/2008 z późniejszymi zmianami. Na stronie internetowej PKO Banku Polskiego SA w dziale „Relacje Inwestorskie” dostępny jest ostatni raport „Adekwatność kapitałowa i zarządzanie ryzykiem (Filar III) w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA według stanu na 31 grudnia 2013 roku”.

Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych

Zgodnie z treścią uchwały Rady Nadzorczej w sprawie zasad wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych PKO Bank Polski SA stosuje regułę, zgodnie z którą przyjmuje się, iż:

• maksymalny okres nieprzerwanej współpracy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych wynosi 6 lat, a począwszy od okresu współpracy obejmującej badanie sprawozdań finansowych za lata 2015-2017 maksymalny okres współpracy wynosi 5 lat,
• umowę na badanie oraz przegląd sprawozdań finansowych zawiera się maksymalnie na okres 3 lat,
• podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych może ponownie wykonywać czynności badania sprawozdań finansowych po upływie co najmniej 3 lat.

Do wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych za rok 2014 zastosowane zostaną zasady określone przez Radę Nadzorczą w 2010 roku, z wyłączeniem niektórych zapisów dotyczących trybu wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w tym ograniczenia do 6 lat maksymalnego okresu nieprzerwanej współpracy z tym podmiotem.

Informacje dotyczące umowy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych:

• W dniu 28 marca 2011 roku Rada Nadzorcza PKO Banku Polskiego SA dokonała wyboru spółki PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. jako podmiotu uprawnionego do badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku i skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy Kapitałowej Banku. PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, Al. Armii Ludowej 14 jest wpisana na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, prowadzoną przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów pod numerem 144. Wybór podmiotu uprawnionego do badania i przeglądu sprawozdań finansowych dokonany został przez Radę Nadzorczą Banku zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami zawodowymi, na podstawie par. 15 ust.1 pkt. 3 Statutu Banku.
• W dniu 14 kwietnia 2011 roku pomiędzy PKO Bankiem Polskim SA i podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych firmą PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. została zawarta umowa na przeprowadzenie badania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych za lata kończące się 31 grudnia odpowiednio 2011, 2012 oraz 2013 roku oraz przeglądów sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych za okresy sześciu miesięcy kończące się 30 czerwca odpowiednio 2011, 2012 oraz 2013 roku. Bank korzystał w przeszłości z usług spółki PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. w zakresie badania i przeglądu sprawozdań finansowych PKO Banku Polskiego SA i Grupy Kapitałowej za lata 2008-2010 oraz usług pokrewnych.
• Łączna wysokość wynagrodzenia PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. wynikająca z umów zawartych przez PKO Bank Polski SA za rok obrotowy 2013 wyniosła 3 211 tys. PLN wobec 4 373 tys. PLN netto za rok obrotowy 2012.

Wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych
(w tys. PLN)