Szanowni Państwo,

dobrą tradycją dotyczącą przekazywanych Państwu każdego roku sprawozdań z działalności Banku oraz Grupy Kapitałowej stało się raportowanie satysfakcjonujących wyników finansowych, niezależnie od sytuacji rynkowej. Co roku wskazujemy również istotne, pozytywne zmiany związane z rozwojem kultury organizacyjnej, swoistego DNA naszej instytucji. Tę tradycję zachowaliśmy również składając na Państwa ręce raport za rok 2013.

Miniony rok stanowił inaugurację nowej strategii Banku na lata 2013-2015, której założenia oddaje hasło „Codziennie najlepszy”. Wdrażając nowe inicjatywy biznesowe wykorzystujemy osiągnięcia z lat ubiegłych, by codziennie wzmacniać i potwierdzać pozycję PKO jako lidera polskiego sektora bankowego oraz wiodącego banku uniwersalnego w regionie. Po raz pierwszy w historii Banku tak istotnym narzędziem realizacji tego celu stają się akwizycje i alianse strategiczne.

Wychodzimy w ten sposób naprzeciw trendom gospodarczym i zmianom na rynku bankowym. Decyduje o nich wciąż duża niepewność gospodarcza, coraz bardziej restrykcyjne regulacje, rewolucja technologiczna, a także rosnące wymagania klientów oraz konkurencja firm spoza sektora finansowego. Mając na uwadze długoterminowy wzrost wartości dla akcjonariuszy oraz satysfakcję naszych klientów szukamy na rynku kompetencji, które uzupełnią i dodatkowo wzmocnią nasze zasoby. Wykorzystujemy do tego silną pozycję kapitałową banku, która umożliwia bezpieczne finansowanie akwizycji przy jednoczesnym zachowaniu zdolności do wypłaty dywidendy.

Przykładem takiego podejścia jest, ogłoszona w czerwcu ubiegłego roku, transakcja przejęcia części polskich aktywów skandynawskiej Grupy Nordea. Zasoby przejmowanych spółek: Nordea Banku Polska, Nordea Polska TUnŻ oraz firmy leasingowo-faktoringowej Nordea Finance Polska w istotny sposób przyczynią się do rozwoju Grupy PKO Banku Polskiego. W efekcie integracji oraz wykorzystania efektów synergii wzrośnie skala działalności banku, który powiększy się o atrakcyjną sieć placówek w dużych miastach oraz umocni pozycję w segmencie klientów zamożnych. Rozwiniemy również nasze kompetencje w bankowości korporacyjnej, szczególnie w dziedzinie obsługi międzynarodowej dużych przedsiębiorstw. Ta wiedza pozwoli nam jeszcze lepiej podążać za potrzebami naszych klientów i wspierać realizację ich zagranicznych celów. Symbolicznym pierwszym krokiem w tym obszarze było utworzenie spółki leasingowej w Szwecji dla jednego z naszych klientów. Wejście do Grupy Kapitałowej PKO spółki Nordea Polska TUnŻ uzupełni nasze kompetencje i przyspieszy wzrost w sektorze usług ubezpieczeniowych.

Przejęcie aktywów Nordea i osiągnięcie efektów synergii z tytułu integracji to ważny, lecz nie jedyny przejaw rozwoju Grupy Kapitałowej. W listopadzie podpisaliśmy umowę z EVO Payments International, międzynarodowym operatorem usług płatniczych prowadzącym działalność w USA, Kanadzie i Europie, dotyczącą sprzedaży udziałów w eService oraz dwudziestoletniego aliansu strategicznego na rynku płatności elektronicznych. Wsparcie doświadczonego partnera technologicznego pozwoli eService na świadczenie usług również w innych państwach regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Równolegle rozwijamy kolejne inicjatywy biznesowe zwiększając atrakcyjność oferty Banku dla klientów detalicznych i spełniając oczekiwania naszych partnerów w sektorze przedsiębiorstw.
W ubiegłym roku zainicjowaliśmy również budowę polskiego standardu płatności. Jego podstawą będzie IKO – innowacyjna platforma bankowości mobilnej PKO Banku Polskiego, która w ciągu roku zyskała uznanie ponad 150 tys. użytkowników.

W 2013 roku wdrożyliśmy nowy model sprzedaży detalicznej, który przyczynił się do większej efektywności sieci oddziałów, wzrostu jakości obsługi, a także wzrostu satysfakcji klientów i pracowników. Kontynuujemy program edukacji finansowej dla młodego klienta. Jego kolejnym etapem było wprowadzenie do oferty konta Junior, z innowacyjnym, unikalnym w skali całego świata serwisem transakcyjnym dla najmłodszych.

W 2013 roku konsekwentnie wspieraliśmy finansowanie gospodarki oraz małych i średnich przedsiębiorców. Jako aktywny uczestnik rządowego programu wsparcia przedsiębiorców „de minimis”, udzieliliśmy przedsiębiorcom kredytów obrotowych o wartości ponad 3,7 mld zł. Najwięcej spośród 19 banków biorących udział w programie. Dążymy też do pogłębienia relacji z klientami korporacyjnymi i samorządowymi. Służy temu wdrożony w minionym roku nowy model organizacji sieci korporacyjnej, bardziej dopasowany do potrzeb tego wymagającego rynku oraz nasze zaangażowanie w paneuropejski fundusz Marguerite finansujący inwestycje infrastrukturalne.

Zmiany, które przeprowadzamy w banku, regularnie doceniane są przez rynek. Ich potwierdzeniem są liczne nagrody, dotyczące m.in. jakości obsługi w kanałach zdalnych i oddziałach oraz innowacyjności. Wyrazem zaufania do PKO Banku Polskiego jest również stały wzrost wartość marki, która wyceniana na 3,7 mld zł jest najcenniejszą marką w polskim sektorze finansowym.

Realizując coraz bardziej ambitne cele nieustannie dbamy, by ważne dla nas wartości, takie jak przedsiębiorczość, ciągły rozwój, satysfakcja klienta i wiarygodność określały kształt kultury organizacyjnej banku, postawę naszych pracowników i wytyczały kierunki dalszego rozwoju. Nie tylko w sferze deklaracji, ale przede wszystkim w codziennym działaniu. Konsekwentnie inwestujemy przy tym w kapitał ludzki i wspieramy rozwój naszych pracowników oferując im jednocześnie atrakcyjne świadczenia czy wprowadzając w 2013 roku program emerytalny. Czyni to bank pożądanym pracodawcą w sektorze.

Wymiernym dowodem efektywności realizowanej strategii są, jak co roku, dobre, stabilne wyniki finansowe. W 2013 roku, pomimo spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego oraz rekordowo niskiego poziomu stóp procentowych wypracowaliśmy najwyższe wyniki w sektorze bankowym. Skonsolidowany zysk netto PKO Banku Polskiego stanowi 1/5 zysków wszystkich banków. Racjonalna polityka kosztowa pozwoliła zachować na bardzo dobrym poziomie relację kosztów do dochodów, znacznie poniżej średniej dla całego sektora bankowego. Bank zachował też bezpieczną i efektywną strukturę bilansu, w której silna baza depozytowa oraz wysoki poziom kapitałów własnych umożliwiają dalszy wzrost akcji kredytowej.

Podsumowując tegoroczny list mam satysfakcję, że stoję na czele organizacji dojrzałej. Organizacji pozbawionej kompleksów, świadomej swoich możliwości i mocnych stron. Gotowej dzielić się wiedzą oraz czerpać z wiedzy strategicznych partnerów. Jestem przekonany, że tradycja raportowania dobrych wyników i pozytywnych zmian zostanie zachowana również w kolejnych latach.

Zbigniew Jagiełło

Prezes Zarządu PKO Banku Polskiego

Zysk netto

Niskie tempo wzrostu gospodarczego i rekordowo niskie podstawowe stopy procentowe w 2013 roku przełożyły się na spadek wyników finansowych banków. W 2013 roku Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA osiągnęła wysokie wyniki finansowe.

C/I

W 2013 roku polski sektor bankowy utrzymywał ścisłą kontrolę kosztów działania, w tym m.in. banki utrzymywały selektywne podejście do rozwoju sieci oddziałów i intensywny rozwój bankowości internetowej i mobilnej. Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA w 2013 roku utrzymała relację kosztów do dochodów na niskim poziomie –poniżej wartości zrealizowanej przez grupę rówieśniczą.

ROA netto

W 2013 roku wyniki finansowe sektora bankowego pozostawały pod wpływem niskich stóp procentowych, przy pozytywnym wpływie dyscypliny kosztowej i niższych kosztach ryzyka kredytowego. W tym samym czasie aktywna polityka Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA przyczyniła się do utrzymania wysokiego poziomu rentowności aktywów.

ROE netto

Sytuacja makroekonomiczna w 2013 roku przełożyła się na zdecydowanie niższe tempo wzrostu wyniku finansowego niż w 2012 roku, co skutkowało niższymi stopami zwrotu na kapitałach własnych. W 2013 roku Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego SA utrzymała rentowność na wysokim poziomie.

Współczynnik wypłacalności

Sytuacja kapitałowa sektora bankowego w 2013 roku pozostawała stabilna, w konsekwencji czego współczynnik wypłacalności w całym sektorze utrzymywał się na wysokim poziomie.

Poziom współczynnika wypłacalności w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskim SA utrzymał się także na bezpiecznym i stabilnym poziomie – znacznie powyżej wartości minimalnej ustalonej w ustawie Prawo bankowe.

[1] Stabilne źródła finansowania obejmują zobowiązania wobec klientów oraz finansowanie zewnętrzne w postaci: emisji papierów wartościowych, zobowiązań podporządkowanych oraz kredytów otrzymanych od instytucji finansowych.
[2] W skład grupy rówieśniczej wchodzą Grupy Kapitałowe: Pekao SA, mBank SA (BRE Bank SA), ING Bank Śląski SA, BZ WBK SA. Dane do obliczeń wskaźników pochodzą ze skonsolidowanych raportów rocznych poszczególnych banków (dane za lata 2005-2012) oraz ze względu na brak publikacji przez część banków z grupy rówieśniczej skonsolidowanych raportów rocznych za 2013 rok przed datą publikacji skonsolidowanego raportu rocznego GK PKO Banku Polskiego SA, jako dane reprezentujące trendy w 2013 roku, przyjęto dane z raportów za 3 kw. 2013 roku przedmiotowych banków. Wszystkie dane są ważone sumą bilansową.

Po osiągnięciu cyklicznego „dołka” w I kwartale 2013 roku (wzrost PKB o 0,5% r/r) i nieznacznym przyspieszeniu w II kwartale (do 0,8% r/r), zgodnie z oczekiwaniami, w drugiej połowie roku gospodarka weszła na ścieżkę ożywienia (wzrost w III kwartale o 1,9% r/r i w IV kwartale o 2,5-3% r/r). Wraz z poprawą aktywności w drugiej połowie roku kontynuowana była zmiana akcentów wzrostu gospodarczego. W drugiej połowie roku wzrosła rola popytu krajowego wskutek stopniowej poprawy popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego. Mimo wzrostu importochłonnego komponentu sprzedaży krajowej utrzymujący się (w całym roku) silny eksport sprzyjał dodatniej kontrybucji eksportu netto do wzrostu. W łącznym rozrachunku tempo wzrostu PKB w 2013 roku wyniosło 1,6% wobec 1,9% w 2012 roku.

Przy wyhamowaniu tempa wzrostu PKB w 2013 roku odnotowano spadek zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw o 1,0% r/r wobec wzrostu o 0,1% w 2012 roku, podczas gdy w skali roku stopa bezrobocia rejestrowanego nie zmieniła się i wyniosła 13,4% w grudniu 2013 roku. Wzrost płac w sektorze przedsiębiorstw osłabił się do 2,9% w 2013 roku wobec 3,4% w 2012 roku.

Tempo wzrostu PKB i jego składowych (%, r/r)

W 2013 roku średnioroczny wskaźnik inflacji mierzony wskaźnikiem cen dóbr i usług konsumpcyjnych spadł do 0,9% r/r z 3,7% r/r w 2012 roku. Trend spadkowy był szczególnie silny w pierwszej połowie roku i spowodował spadek inflacji do historycznie niskiego poziomu 0,2% r/r w czerwcu. Po lipcowym wzroście spowodowanym czynnikami jednorazowymi (ceny wywozu śmieci, zmiany metodologii GUS) inflacja osiągnęła poziom 1,1% r/r w lipcu i ponownie zaczęła spadać, by w grudniu wynieść 0,7% r/r.

Zgodnie z „Założeniami polityki pieniężnej na rok 2013” celem polityki monetarnej było utrzymywanie inflacji na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziałem wahań +/-1 punkt procentowy. W obliczu jej pozostawania poniżej dolnego ograniczenia przedziału, RPP zdecydowała się na wydłużenie cyklu luzowania polityki pieniężnej, by ostatecznie zakończyć go w lipcu obniżkami o łącznej skali -225 pb. (z czego o -175 pb. obniżono stopy w 2013 roku). Stopa referencyjna wynosi obecnie 2,50%. RPP zapowiedziała, że stan ten utrzyma się co najmniej do połowy 2014 roku.

Skład Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na dzień 31 grudnia 2013 roku stanowił Bank, jako jednostka dominująca oraz 32 spółki zależne bezpośrednio lub pośrednio.

Realizowane w 2013 roku działania sponsorskie miały na celu kształtowanie wizerunku PKO Banku Polskiego SA, jako godnej zaufania instytucji finansowej, otwartej na potrzeby i oczekiwania klientów, zaangażowanej w rozwój kraju i społeczności lokalnych. Każdego roku Bank patronuje kilkuset przedsięwzięciom z zakresu kultury, edukacji czy sportu. Obok programów eksponujących duże, ogólnopolskie koncepty sponsorskie, Bank uczestniczy w niewielkich projektach, o dużym znaczeniu dla społeczności lokalnych.

Mecenat kultury i sztuki

Jednym z głównych obszarów działalności sponsoringowej prowadzonej przez PKO Bank Polski SA jest Mecenat kultury i sztuki. Wspierając kulturę narodową Bank angażuje się w doniosłe wydarzenia kulturalne oraz otacza opieką działalność instytucji kultury.

PKO Bank Polski SA od lat konsekwentnie wspiera Muzeum Narodowe w Warszawie. W 2013 roku Bank objął mecenatem odnowioną i unowocześnioną Galerię Sztuki Średniowiecznej, eksponującą najbogatszą kolekcję z tego okresu w Polsce. Ponadto, Bank aktywnie uczestniczył w wyjątkowym święcie kultury – Nocy Muzeów w Warszawie.

Długą tradycję ma także współpraca z Filharmonią Narodową. W 2013 roku Bank, występując w roli Strategicznego Mecenasa Roku 2013 Filharmonii Narodowej, był sponsorem uroczystej inauguracji Roku Lutosławskiego, obchodzonego z okazji stulecia urodzin kompozytora.

Do wiodących inicjatyw sponsorskich Banku należy mecenat nad Teatrem Polskim w Warszawie, który w 2013 roku obchodził 100-lecie.

Na pomoc Banku mogą także liczyć placówki muzealne, teatry operowe, filharmonie działające w różnych regionach Polski, których projekty wystaw czy plany programowe przyciągają duże audytoria i oddziałują także poza granice regionu. Do takich instytucji kultury należą m.in. Opera Wrocławska, Opera Nova w Bydgoszczy, Filharmonia Łódzka, Teatr Jaracza w Łodzi, Filharmonia Warmińsko-Mazurska.

Kolejne spektakularne przedsięwzięcia muzyczne, w których Bank miał przywilej po raz kolejny uczestniczyć, to Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans – jeden z najważniejszych festiwali artystycznych muzyki poważnej w Polsce oraz koncerty Poznańskich Słowików.
PKO Bank Polski SA, jako mecenas kultury, zaangażował się w utrwalanie i popularyzację dorobku polskiej kinematografii włączając się do programu rekonstrukcji cyfrowej klasyki polskich filmów. Dzięki finansowemu wsparciu, młode pokolenie Polaków będzie mogło obejrzeć dzieła polskiej klasyki filmowej w doskonałej jakości dźwięku i obrazu. W 2013 roku zakończył się drugi etap, rozpoczętego w 2011 roku, procesu cyfryzacji wybranych dzieł klasyki polskiego kina.
W 2013 roku, już po raz drugi, Bank patronował Festiwalowi Filmowemu w Gdyni. Podczas imprezy goście festiwalowi wzięli udział w premierowym pokazie zrekonstruowanego cyfrowo „Człowieka z marmuru” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Od wielu lat Bank wspiera inicjatywy, które mają na celu ochronę dziedzictwa narodowego oraz polskiej spuścizny kulturowej. Realizując tą misję, już po raz czwarty, Bank został Wyłącznym Partnerem Nagrody Lecha Wałęsy, wręczanej osobom, które są gotowe do ponoszenia ofiar w imię wartości demokratycznych, a ich postawa stwarza szansę na zmiany polityczne i społeczne. Współpraca z Fundacją „Instytut Lecha Wałęsy”, która symbolizuje solidarność z osobami bądź organizacjami działającymi na rzecz porozumienia i solidarnej współpracy narodów, wolności i poszanowania podstawowych praw człowieka, jest szczególnie ważna dla Banku.

W dowód pieczy nad polskim dorobkiem kulturowym, PKO Bank Polski SA jest od kilku lat partnerem strategicznym „Nagród Kisiela”, których przyznawanie zainicjował pisarz i publicysta Stefan Kisielewski.

Nauka i edukacja

Nauka i edukacja to naturalne kierunki działalności sponsorskiej Banku – pracodawcy, instytucji otwartej na ludzi młodych, organizacji uczącej się i rozwijającej umiejętności pracowników. Od lat Bank współpracuje z wyższymi uczelniami w ramach organizacji konferencji i sympozjów, ważnych z naukowego, gospodarczego i społecznego punktu widzenia. Bank kieruje swoje działania również do dzieci. W tej grupie przedsięwzięć na uwagę zasługuje prowadzona od końca 2010 roku współpraca z Planetarium „Niebo Kopernika” w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Wspólne przedsięwzięcia podejmowane z Planetarium, kierowane są przede wszystkim do dzieci, którym Bank zadedykował ofertę programu Szkolnych Kas Oszczędnościowych i PKO Junior.

PKO Bank Polski SA od lat jest partnerem Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym i sponsorem stypendiów dla najlepszych jej uczestników. Udział w Olimpiadzie to dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, którzy mogą pochwalić się imponującą wiedzą, szansa na indeks na wyższą uczelnię oraz nagrody rzeczowe.

Po raz kolejny Bank wsparł Mistrzostwa Polski w Programowaniu Zespołowym oraz udział drużyny Uniwersytetu Warszawskiego w Akademickich Mistrzostwach Europy i Akademickich Mistrzostwach Świata w Programowaniu Zespołowym – najbardziej prestiżowym konkursie informatycznym na świecie, promującym zdolnych i ambitnych studentów. Zespół informatyków z Uniwersytetu Warszawskiego zdobył srebrny medal w ostatniej edycji Mistrzostw, odbywających się w Sankt Petersburgu. To najlepszy wynik ze wszystkich polskich zespołów, które startowały w konkursie.

Imprezy sportowe

W 2013 roku zainicjowany został w Banku program biegowy pn. „Biegajmy razem”, w ramach którego Bank udzielił wsparcia sponsorskiego dla: 40 biegów masowych na terenie całej Polski, programu trenerskiego BiegamBoLubię, realizowanego na stadionach ponad 60 miast oraz projektu „Korona Maratonów PKO Banku Polskiego” z udziałem biegaczy bankowych. Najważniejsze imprezy biegowe to: Cracovia Maraton, Poznań Maraton, Wrocław Maraton, Triada biegowa „Zabiegaj o pamięć”, składająca się z biegów: Konstytucji 3 Maja, Powstania Warszawskiego oraz Biegu Niepodległości. W ramach biegów prowadzone były akcje charytatywne, dzięki którym Fundacja PKO Banku Polskiego przekazała ponad 400 tys. PLN, a dla potrzebujących osób pobiegło 4 440 zawodników, w tym 333 pracowników Banku.

Poza imprezami biegowymi, które zdecydowanie dominowały w kategorii sponsoringu sportowego, Bank wsparł  także inne prestiżowe imprezy sportowe takie jak Bieg Piastów, Cavaliadę czy Finał Regat Wielkich Żaglowców.

Przedsięwzięcia o charakterze branżowym

Bank angażuje się w wiodące przedsięwzięcia o charakterze branżowym, intensyfikując w ten sposób działania promocyjne wspierające sprzedaż oferowanych produktów i usług. Wspierane inicjatywy mają na celu prezentowanie Banku jako lidera rynku finansowego.

Przykłady takich inicjatyw to m.in. sponsorowanie konkursów: Przedsiębiorca Roku, organizowanego przez EY czy Młode Marki Sukcesu, realizowanego przez wydawcę Rzeczpospolitej. Inne przykłady inicjatyw o charakterze branżowym to: IX Kongresu Ekonomistów, konferencja CEE IPO SUMMIT w Warszawie, III Europejski Kongres Finansowy, V Kongres Bankowości Detalicznej, Gala Giełdowej Spółki Roku czy II Kongres CFO Spółek Giełdowych SEG.

W 2013 roku na działania programowe Fundacja PKO Banku Polskiego SA przeznaczyła blisko 11,26 mln PLN, w tym na Projekty Strategiczne 9,75 mln PLN, a na Projekty Lokalne i Indywidualne ponad 1,51 mln PLN.

Działalność charytatywna ma istotne znaczenie dla kształtowania wizerunku PKO Banku Polskiego SA jako instytucji dostrzegającej znaczenie społecznej odpowiedzialności biznesu. Obok aspektów wizerunkowych, udział w projektach charytatywnych stwarza także możliwość kontaktu z organizacjami działającymi w obrębie trzeciego sektora oraz ze środowiskami opiniotwórczymi. Działalność charytatywna Banku jest prowadzona przez powołaną w roku 2010 Fundację PKO Banku Polskiego SA. Celem Fundacji jest działanie w imieniu Banku i Grupy Kapitałowej Banku na rzecz dobra publicznego w zakresie: oświaty, wychowania, pomocy społecznej, ochrony i promocji zdrowia, kultury i sztuki, ochrony środowiska, działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych oraz promowania celów społecznych w środowisku bankowym.

Cele strategiczne Fundacji PKO Banku Polskiego SA są zdefiniowane jako:

• wspieranie osób i organizacji zajmujących się dobroczynnością poprzez współfinansowanie projektów nastawionych na budowanie solidarności społecznej w kilku obszarach programowych oraz promowanie wolontariatu pracowniczego wśród pracowników Banku i Grupy Kapitałowej,
• wzmacnianie wspólnej więzi interesariuszy – pracowników, klientów, kooperantów, akcjonariuszy, przedstawicieli administracji państwowej i samorządowej – z marką jej Fundatora,
• wypromowanie nowego modelu działania organizacji pozarządowej powiązanej z marką korporacyjną.

Wypełnienie tych zadań buduje silne relacje Banku z otoczeniem i wzmacnia wzajemne zaufanie.

Głównym źródłem finansowania zadań Fundacji jest dotacja od Fundatora (9,8 mln PLN). Dodatkowe środki pieniężne na dotacje pochodziły z zysku wygenerowanego podczas obrotu bezgotówkowego dokonywanego przez klientów Inteligo powiązanego z dwoma kartami typu affinity: PSS (1,64 mln PLN) i Dobro procentuje (0,24 mln PLN). Ponadto, Fundacja wykorzystywała część funduszy pochodzących z rezerwy z lat ubiegłych.

W 2013 roku na działania programowe Fundacja PKO Banku Polskiego SA przeznaczyła blisko 11,26 mln PLN, w tym na Projekty Strategiczne 9,75 mln PLN, a na Projekty Lokalne i Indywidualne ponad 1,51 mln PLN. Fundacja realizuje zadania głównie poprzez nawiązanie partnerstwa strategicznego z wybranymi organizacjami społecznymi, które są innowatorem i motorem rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

Główne obszary działalności charytatywnej Fundacji PKO Banku Polskiego SA w 2013 roku

Zaangażowanie Fundacji w 2013 roku obejmowało 30 projektów strategicznych, w tym gł.:

1. W obszarze EDUKACJA w 2013 roku nastąpiło wzmocnienie współpracy merytorycznej i finansowej ze Stowarzyszeniem SIEMACHA, w zakresie wspierania programów budowania solidarności społecznej z dziećmi i młodzieżą zagrożonymi wykluczeniem, podejmowania nowych zadań związanych z rozwijaniem talentów w tej grupie społecznej oraz poprawy funkcjonalności obiektów wykorzystywanych w procesie edukacji. Nowym zadaniem było wsparcie udzielone Jagiellońskiemu Towarzystwu Kulturalno-Oświatowemu „Klub Jagielloński” na realizację projektu „Akademia Nowoczesnego Patriotyzmu” skierowanego do uczniów szkół ponad gimnazjalnych.
2. W obszarze TRADYCJA Fundacja nawiązała współpracę strategiczną z trzema organizacjami zajmującymi się wychowaniem dzieci i młodzieży w duchu patriotycznym (Związek Harcerstwa Polskiego otrzymał dofinansowanie konkursu dla najlepszych harcerzy ZHP „Niezwyczajni 2013”, Związek Harcerzy Rzeczpospolitej na przeprowadzenie gry miejskiej „Zakonspiruj Poznań” oraz ustanowienie i przyznanie nagrody im. Macieja Frankiewicza, natomiast Towarzystwo Przyjaciół Związku Strzeleckiego „Strzelec” na wsparcie wybranych działań statutowych, nastawionych na formowanie postaw obywatelskich i pro społecznych wśród młodego pokolenia). W ramach współpracy z Fundacją Wspólnota Pokoleń przekazano dwie dotacje: na nagrody dla laureatów konkursu „Sprzączki i guziczki z orzełkiem ze rdzy…”, prowadzonego przez Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej oraz programu „Dialog Międzypokoleniowy” na rzecz osób, które przyczyniły się do demokratyzacji życia w Polsce. Ponadto, Fundacja jest mecenasem nagrody im. Jana Rodowicza Anody, przyznawanej przez Muzeum Powstania Warszawskiego.
3. W obszarze ZDROWIE zorganizowana została Bankowa Akcja Honorowego Krwiodawstwa. Celem jest wychowanie nowego pokolenia honorowych dawców krwi, rekrutujących się zarówno spośród pracowników PKO Banku Polskiego SA i Grupy Kapitałowej Banku, jak też z kręgów innych środowisk wrażliwych społecznie.
4. W obszarze NADZIEJA kontynuowano współpracę ze Stowarzyszeniem Pomocy Niepełnosprawnym Kierowcom SPiNKa w ramach projektu „Mobilność osób niepełnosprawnych”. Podobnie kontynuowano współpracę ze Stowarzyszeniem WIOSNA poprzez wsparcie systemu szkoleń wolontariatu 13-tej edycji ogólnopolskiej akcji pomocowej „Szlachetna Paczka”. Nowym zadaniem jest współpraca z Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych ITAKA.
5. W obszarze KULTURA dotacja została przeznaczona na wsparcie Koncertu Niepodległości 2013, organizowanego w tym roku przez Fundację Dziedzictwa Rzeczpospolitej.
6. W obszarze EKOLOGIA na poziomie strategicznym Fundacja współpracuje od dwóch lat ze Stowarzyszeniem Ekologiczno-Kulturalnym Klub Gaja, realizując wspólnie projekt edukacyjny „Zaadoptuj rzekę”, skierowany zarówno do dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych.

Kolejnym, istotnym obszarem aktywności Fundacji są projekty lokalne i indywidualne. Celem realizacji tych zadań jest rozwiązywanie problemów przez wspólnoty lokalne, z uwzględnieniem zaangażowania zarówno podmiotów prawnych działających na danym terenie: organizacji pozarządowych (np. fundacji, stowarzyszeń), jednostek samorządu terytorialnego lub placówek użyteczności publicznej (np. szkół), jak i (w wybranych projektach) pracowników PKO Banku Polskiego SA. W sumie, w tej kategorii dotacjami były objęte ponad 232 Projekty Lokalne i Indywidualne z całej Polski. W ramach pomocy świadczonej na rzecz osób indywidualnych w ramach bankowego programu „Biegajmy razem…” podjęto inicjatywę organizowania Charytatywnych Akcji Biegowych na rzecz potrzebujących.

Działania promocyjne spółek zależnych od PKO Banku Polskiego SA w 2013 roku służyły głównie promocji produktów i usług oferowanych przez Spółki oraz koncentrowały się w szczególności na:

• prowadzeniu przez PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA marketingowych działań wspierających sprzedaż wybranych produktów, w tym certyfikatów inwestycyjnych funduszu PKO Globalnej Strategii – fiz oraz jednostek uczestnictwa subfunduszu PKO Dóbr Luksusowych Globalny prowadzonych w prasie i w internecie oraz uczestnictwie w charakterze sponsora w III Fund Forum organizowanym przez ośrodek badawczy Analizy Online,
• akcjach promocyjnych Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService Sp. z o.o. (do 30 grudnia 2013 roku spółki zależnej od Banku) wspierających sprzedaż doładowań telefonów komórkowych Prepaid u Merchantów oraz dotyczących popularyzowania płatności zbliżeniowych MasterCard oraz VISA w punktach sprzedaży,
• promocji produktów oferowanych przez spółki z Grupy Kapitałowej PKO Leasing SA, w szczególności leasingu maszyn i urządzeń oraz pojazdów m.in. poprzez udział w targach (Wiatr i Woda, Motor Show, Międzynarodowych Targach Transportu Zbiorowego TRANSEXPO oraz The Tall Ships Races 2013),
• działalności marketingowej wspierającej sprzedaż mieszkań w obiektach budowanych przez Spółki z Grupy Kapitałowej Qualia Development Sp. z o.o. (w ramach projektów: Neptun Park w Gdańsku Jelitkowie, Nowy Wilanów w Warszawie, Rezydencja Flotylla w Międzyzdrojach oraz Na Fali w Sopocie) oraz wspierającej wynajem pokoi hotelowych w obiektach Golden Tulip Międzyzdroje Residence i Golden Tulip Gdańsk Residence,
• kampanii informacyjnej i edukacyjnej dotyczącej funduszy emerytalnych prowadzonej przez PKO BP BANKOWY PTE SA wspólnie z dziennikiem Puls Biznesu, Rzeczpospolita oraz Konfederacją Lewiatan.

PKO Bank Polski SA stosuje zasady ładu korporacyjnego zawarte w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW” przyjętym w dniu 4 lipca 2007 roku przez Radę Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie SA uchwałą nr 12/1170/2007 z późniejszymi zmianami.

Wyżej wymieniony tekst zasad ładu korporacyjnego jest publicznie dostępny na stronie internetowej www.corp-gov.gpw.pl, która jest oficjalną stroną Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie SA poświęconą zagadnieniom ładu korporacyjnego spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie SA.

PKO Bank Polski SA podjął w 2013 roku niezbędne działania w celu pełnego przestrzegania zasad zawartych w zbiorze zasad pt. „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW”.

W dniu 24 maja 2013 roku Zarząd PKO Banku Polskiego SA poinformował o podjęciu decyzji o niestosowaniu zasady zawartej w Rozdziale IV pkt. 10 Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW, zgodnie z którą Bank powinien zapewnić akcjonariuszom możliwość udziału w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

Decyzja o niestosowaniu zasady, zgodnie z którą Bank powinien między innymi zapewnić dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której akcjonariusze mogą wypowiadać się w toku obrad walnego zgromadzenia przebywając w innym miejscu niż miejsce obrad, została podjęta z uwagi na ryzyka natury prawnej i organizacyjno-technicznej, mogące zagrażać prawidłowemu przebiegowi walnego zgromadzenia przy zapewnieniu akcjonariuszom takiego sposobu komunikacji.

W opinii Banku, aktualnie obowiązujące w Banku zasady udziału w walnych zgromadzeniach umożliwiają akcjonariuszom efektywną realizację wszelkich praw z akcji i zabezpieczają interesy wszystkich akcjonariuszy.
Bank nie wyklucza możliwości stosowania ww. zasady w przyszłości w oparciu o wypracowane przez spółki publiczne standardy rynkowe.

Dzięki powiązaniu indywidualnego wynagrodzenia z poziomem i jakością wykonania określonych zadań, wzmocniona jest zmienna część wynagrodzenia, stanowiąca dodatkową motywację płacową.

W PKO Banku Polskim SA funkcjonuje system motywacyjno-premiowy, w którym wysokość wynagrodzenia zmiennego warunkuje poziom realizacji postawionych celów. Sposób wyznaczania celów oraz stosowane miary zależą od rodzaju stanowiska i przynależności do jednej z trzech grup pracowniczych: kierowniczej, szeroko rozumianej sprzedaży oraz wykonawczo-wspierającej. System opiera się przede wszystkim na formule Zarządzanie przez Cele (MbO). Dzięki powiązaniu indywidualnego wynagrodzenia z poziomem i jakością wykonania określonych zadań, wzmocniona jest zmienna część wynagrodzenia, stanowiąca dodatkową motywację płacową. System koncentruje się na określaniu zadań, które wyznaczają kierunek rozwoju całej organizacji, a następnie są kaskadowo rozpisywane na cele poszczególnych jednostek organizacyjnych i indywidualnych pracowników.

Cztery filary systemu motywacyjno-premiowego:

I filar, tzw. MbO (Zarządzanie przez Cele), obejmuje pracowników kadry kierowniczej, dla których można zdefiniować konkretne cele indywidualne. MbO ma charakter premii zależnej od jakości i stopnia realizacji przypisanych zadań i jest systemem skoncentrowanym na: ustalaniu mierników pożądanych wyników końcowych, ocenie uzyskanych rezultatów w porównaniu do przypisanych celów, nagradzaniu w zależności od osiągniętych wyników.

II filar, tzw. PPl (System Premii Indywidualnej), jest formą systemu premiowego zależnego od stopnia wykonania konkretnych zadań sprzedażowych i efektywnościowych. Obejmuje pracowników realizujących zadania biznesowe, głównie w oddziałach detalicznych i centrach korporacyjnych, w których można zdefiniować indywidualne lub zespołowe wymierne zadania premiowe albo istnieje silny związek przyczynowo-skutkowy między działaniami podejmowanymi na danym stanowisku pracy a poziomem realizacji wyników ekonomiczno-finansowych Banku.

III filar, tzw. SPS (System Premiowania Sprzedaży), jest skierowany do stanowisk w oddziałach detalicznych, na których realizowana jest sprzedaż produktów bankowych.

IV filar, tzw. SPW (System Premiowy Wsparcia), obejmuje pozostałych pracowników nie objętych systemem MbO, PPI oraz SPS. W filarze SPW istnieje możliwość zdefiniowania celów dla całej jednostki, albo odrębnych celów zespołowych (dla wewnętrznej komórki organizacyjnej).

Niezależnie od systemu premiowego funkcjonuje system nagradzania pracowników, w ramach którego w Banku tworzy się fundusz nagród z przeznaczeniem na:

• indywidualne uznaniowe nagrody dla pracowników Banku, uzyskujących wyróżniające wyniki w pracy zawodowej lub za osiągnięcia, w wyniku których uzyskano efekty ważne dla Banku oraz
• nagrody w konkursach związanych z wynikami pracy oraz w innych konkursach organizowanych przez Bank.

W Spółkach Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA funkcjonują systemy motywacyjne i premiowe, w których poziom realizacji postawionych celów indywidualnych warunkuje wysokość wynagrodzenia zmiennego. Sposób wyznaczania celów i przynależność do danego systemu zależy od wykonywanych zadań, w tym zadań sprzedażowych oraz wielkości Spółki. Kadra zarządzająca większości Spółek z Grupy oraz kadra dyrektorska wybranych Spółek z Grupy objęta jest Systemem Zarządzania przez Cele MbO.

PKO Bank Polski SA i pozostałe spółki Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA nie publikowały prognoz dotyczących wyników finansowych na 2013 rok.

*W niniejszym rozdziale ewentualne różnice w sumach, udziałach i dynamikach wynikają z zaokrągleń kwot do milionów złotych oraz zaokrągleń udziałów procentowych w strukturach do jednego miejsca dziesiętnego.

Dane finansowe za 2012 rok zaprezentowane w niniejszym rozdziale zostały doprowadzone do porównywalności z 2013 rokiem (szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w Skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA za 2013 rok).

Wybrane pozycje skonsolidowanego sprawozdania finansowego przeliczono na EUR według następujących kursów:

• pozycje rachunku zysków i strat, sprawozdania z całkowitych dochodów oraz sprawozdania z przepływów pieniężnych – kurs liczony jako średnia kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca roku 2013 i 2012, odpowiednio: 1 EUR = 4,2110 PLN i 1 EUR = 4,1736 PLN,
• pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej – kurs średni NBP na dzień 31 grudnia 2013 roku: 1 EUR = 4,1472 PLN oraz na dzień 31 grudnia 2012 roku: 1 EUR = 4,0882 PLN.

Kierunki rozwoju PKO Banku Polskiego SA wytycza nowa strategia na lata 2013-2015 „PKO Bank Polski Codziennie Najlepszy”, zatwierdzona przez Radę Nadzorczą w dniu 27 marca 2013 roku.

Wizja rozwoju PKO Banku Polskiego SA opiera się na założeniu ugruntowania jego pozycji rynkowej jako lidera sektora finansowego w Polsce i wiodącego banku uniwersalnego w Europie Centralnej, przy jednoczesnym zapewnieniu:

• efektywności i budowania trwałych wartości oraz prowadzenia stabilnej polityki dywidendy dla akcjonariuszy,
• satysfakcji klientów poprzez wiarygodność oraz dopasowaną do ich potrzeb ofertę produktów i profesjonalną obsługę,
• wizerunku odpowiedzialnego partnera zaangażowanego w długoterminowe relacje z partnerami biznesowymi i lokalnymi społecznościami,
• pozycji najlepszego pracodawcy w polskim sektorze bankowym, wspierającego rozwój i wspólne wartości.

Strategia zakłada umocnienie pozycji marki PKO Banku Polskiego SA jako marki o najwyższej wartości w polskim sektorze bankowym. O jej sile stanowią takie aspekty jak: polski charakter, bezpieczeństwo i wieloletnie zaufanie klientów, jak również profesjonalizm obsługi, nowoczesna oferta produktów, innowacyjność i nowe technologie.

Wsparcie dla realizacji wizji rozwoju Banku stanowią przyjęte w strategii długoterminowe dźwignie strategiczne, którymi są:

1. Satysfakcja klienta – wykorzystanie pełnego potencjału wartości największej bazy klientów Banku, poprzez dopasowaną do potrzeb segmentów ofertę produktów;
2. Doskonałość dystrybucyjna – zwiększenie efektywności i jakości obsługi klientów w największej sieci placówek oraz rozwój kanałów zdalnych;
3. Innowacje i technologie – wzrost konkurencyjności produktów i usług, umocnienie relacji z klientami oraz dywersyfikacja przychodów poprzez doskonalenie technologii i wdrażanie innowacji;
4. Efektywność organizacji – utrzymanie konkurencyjności dzięki wdrożeniu inteligentnej informacji zarządczej, optymalizacji zarządzania ryzykiem oraz dyscyplinie kosztowej;
5. Rozwój kompetencji – umacnianie kultury organizacyjnej opartej o wspólne wartości i kapitał ludzki, ukierunkowanej na współpracę, zaangażowanie i rozwój umiejętności;
6. Akwizycje i alianse – aktywne poszukiwanie możliwości rozwoju w Polsce i w Europie Centralnej poprzez przejęcia lub alianse strategiczne.

Długoterminowe dźwignie strategiczne przekładają się na realizację dźwigni dla obszarów biznesowych:

I. Dźwignie strategiczne Bankowości Detalicznej:

1. Klientocentryczność (wykorzystanie wiedzy o kliencie dla podniesienia jakości obsługi).
2. Doskonałość dystrybucyjna (poprawa efektywności dystrybucji, modernizacja i optymalizacja sieci, rozwój kanałów bezpośrednich, poprawa umiejętności sprzedażowych i efektywności sprzedaży).
3. Innowacyjność i dywersyfikacja przychodów (wdrożenie modelu zarządzania portfelem innowacji i rozwój strumieni przychodów pozaodsetkowych).

II. Dźwignie strategiczne Bankowości Korporacyjnej:

1. Bankowość relacyjna i segmentowy model obsługi (wdrożenie ulepszonej strategii segmentowej, struktury dystrybucji i polityki cenowej oraz rozwój kompetencji, a także dyscyplina jakości portfela kredytowego i efektywność alokacji kapitału).
2. Bankowość transakcyjna (rozwój rozwiązań płatności masowych, poszerzenie oferty produktowej, poprawa jakości obsługi klienta oraz usprawnienie procesów).

III. Dźwignie strategiczne Bankowości Inwestycyjnej:

1. Zintegrowany model sprzedaży – rynki kapitałowe i finansowanie strukturyzowane (wdrożenie modelu sprzedaży krzyżowej oraz rozwój produktów inwestycyjnych).
2. Optymalizacja zarządzania aktywami i pasywami (bezpieczne i efektywne zarządzanie płynnością Banku, poprawa zarządzania ryzykiem stopy procentowej, rozwój finansowania długoterminowego, rozwój Grupy Kapitałowej Banku)

IV. Dźwignie strategiczne Obszarów Wspierających:

1. Optymalizacja zarządzania ryzykiem (obniżenie kosztów ryzyka kredytowego, usprawnienie procesów, wprowadzenie polityki cenowej uzależnionej od profilu ryzyka klienta, wdrożenie mechanizmów IRB oraz zwiększenie stopy odzysku).
2. Zaawansowane, wydajne i bezpieczne technologie oraz efektywne procesy operacyjne (wsparcie „biznesów” przez IT w rozwoju nowych produktów, zapewnienie warunków dla dalszego, bezpiecznego rozwoju działalności biznesowej Banku).
3. Rozwój przez wzrost zaangażowania i wspólne wartości (zwiększenie efektywności organizacji oraz wartości kapitału ludzkiego, umocnienie kultury korporacyjnej otwartej na zmiany, pozyskanie najlepszych pracowników).
4. Efektywne zarządzanie finansowe (wzrost efektywności zarządzania finansami poprzez doskonalenie inteligencji organizacji, wprowadzenie nowych metod zarządzania bilansem Banku oraz ciągłą optymalizację kosztów).

Dodatkową dźwignią strategiczną rozwoju PKO Banku Polskiego SA będą akwizycje, obejmujące:

• przejęcia krajowe, dające możliwość uzyskania efektów synergii i wzmocnienia pozycji na rynku krajowym, realizowane w okresie spowolnienia dynamiki wzrostu rynku,
• przejęcia zagraniczne, związane z poszukiwaniem wzrostu na szybciej rosnących rynkach oraz możliwości korzystania z międzynarodowych doświadczeń i kompetencji.

W ramach nowej strategii rozwoju PKO Bank Polski SA będzie rozwijał zintegrowany model Grupy Kapitałowej. Spółki zależne od Banku stanowiąc centra produktowe uzupełniają podstawową ofertę usług finansowych Banku.

Kluczowe inicjatywy strategiczne obejmują:

• integrację wybranych spółek Grupy z Bankiem poprzez m.in. centralizację funkcji wsparcia lub pełne przeniesienie działalności spółek do Banku,
• sprzedaż aktywów nie związanych z podstawową działalnością Banku,
• zapewnienie bezpieczeństwa i ostrożny rozwój KREDOBANK SA ukierunkowany na obsługę klientów detalicznych oraz klientów małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność w dużej mierze w zachodniej części Ukrainy,
• utworzenie banku hipotecznego,
• wdrożenie nowego modelu bancassurance,
• umocnienie pozycji rynkowej Grupy w wybranych segmentach rynku, w tym poprzez alianse w zakresie płatności oraz akwizycje spółek.

PKO Bank Polski SA w dniu 12 czerwca 2013 roku zawarł z Nordea Bank AB (publ), spółką zarejestrowaną w Szwecji, umowę („Umowa”), określającą warunki realizacji transakcji nabycia od Nordea Bank AB (publ) oraz innych podmiotów z Grupy Nordea:

1. spółki Nordea Bank Polska SA

Przedmiotem transakcji jest nabycie 55 061 40355 061 403 akcji Spółki o wartości nominalnej 5 PLN każda, stanowiących 99,21% kapitału zakładowego Spółki, w drodze publicznego wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji. Ustalona w Umowie cena wynosi 2 642 mln PLN i będzie podlegać korekcie w związku z wynikami finansowymi Nordea Bank Polska SA.

2. spółki Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA

Przedmiotem transakcji jest nabycie 1 725 329 akcji Spółki o wartości nominalnej 111,59 PLN każda, stanowiących 100% kapitału zakładowego Spółki. Ustalona w Umowie cena wynosi 180 mln PLN i będzie podlegać korekcie w związku z wynikami finansowymi Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA.

3. spółki Nordea Finance Polska SA

Przedmiotem transakcji jest nabycie 4 100 000 akcji Spółki o wartości nominalnej 1 PLN każda, stanowiących 100% kapitału zakładowego Spółki. Ustalona w Umowie cena wynosi 8 mln PLN i nie będzie podlegała korekcie.
Umowa przewiduje również nabycie portfela wierzytelności wobec klientów korporacyjnych Nordea Bank AB (publ) o wartości nominalnej wynoszącej 3 604 mln PLN według stanu na 31 grudnia 2012 roku.

Jednym z elementów powyższej transakcji jest utrzymanie przez Grupę Nordea finansowania portfela kredytów hipotecznych udzielonych przez Nordea Bank Polska SA. Finansowanie zostanie zapewnione przez udzielenie przez Nordea Bank AB (publ) PKO Bankowi Polskiemu SA linii kredytowej w kwocie do: 3 869,4 mln CHF, 501 mln EUR oraz 4,5 mln USD na okres maksymalnie 7 lat, z okresem trzyletniej karencji w spłacie. Umowa dotycząca Linii Kredytowej ma zostać zawarta przez Nordea Bank AB (publ) oraz PKO Bank Polski SA w dacie zamknięcia Transakcji. Linia Kredytowa ma zostać zabezpieczona przelewem na zabezpieczenie wierzytelności z tytułu Portfela Hipotecznego dokonanym na rzecz Nordea Bank AB (publ) przez Nordea Bank Polska SA. Średnia efektywna marża w maksymalnym okresie finansowania w ramach Linii Kredytowej wynosi 63 pb. powyżej właściwej stopy referencyjnej. Linia Kredytowa nie przewiduje prowizji związanych z udzieleniem finansowania.

PKO Bank Polski SA odpożyczy środki pozyskane w ramach Linii Kredytowej na rzecz Nordea Bank Polska SA w formie linii kredytowej push-down w kwocie do: 3 869,4 mln CHF, 501 mln EUR oraz 4,5 mln USD na okres maksymalnie 7 lat, z okresem trzyletniej karencji w spłacie. Linia kredytowa push-down  będzie niezabezpieczona. Warunki finansowe ww. linii (marża kredytowa, prowizja) są ustalone na warunkach rynkowych. 

Ponadto, w ramach Transakcji Grupa Nordea zobowiązała się partycypować w ryzyku utraty wartości Portfela Hipotecznego na warunkach określonych w umowie dotyczącej podziału ryzyka kredytowego, która zostanie podpisana przez Nordea Bank AB (publ) oraz PKO Bank Polski SA w dacie zamknięcia transakcji. Zgodnie z Umową Podziału Ryzyka, Nordea Bank AB (publ) ponosić będzie w okresie 4 lat od zamknięcia Transakcji 50% nadwyżki kosztu ryzyka Portfela Hipotecznego ponad roczny poziom kosztów ryzyka ustalony na poziomie 40 pb. za każdy rok powyższego czteroletniego okresu obowiązywania Umowy Podziału Ryzyka.

Nordea Bank AB (publ) zobowiązuje się także utrzymać udzielone na rzecz Nordea Bank Polska SA pożyczki podporządkowane w kwotach: 68 mln CHF i 224 mln CHF oraz terminach zapadalności przypadających odpowiednio w 2019 roku i 2022 roku. Zgodnie z Umową spłata obu Pożyczek Podporządkowanych nastąpić ma na 5 lat przed terminem zapadalności określonym w odpowiednich umowach Pożyczek Podporządkowanych, pod warunkiem uzyskania stosownych zgód regulacyjnych wymaganych dla dokonania każdej spłaty.

Ponadto, w ramach Transakcji Nordea Bank AB (publ) zobowiązała się do spowodowania, że Nordea Bank Polska SA zaoferuje PKO Bankowi Polskiemu SA, w dniu zamknięcia Transakcji, warranty subskrypcyjne uprawniające PKO Bank Polski SA do objęcia akcji nowej emisji Nordea Bank Polska SA po cenie emisyjnej odpowiadającej cenie oferowanej w publicznym wezwaniu do zapisywania się na sprzedaż akcji Nordea Bank Polska SA. Objęcie przez PKO Bank Polski SA Nowych Akcji ma na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu adekwatności kapitałowej tego Banku w związku z Transakcją.

Zamknięcie Transakcji jest uzależnione od określonych w Umowie warunków zamknięcia (warunków zawieszających), obejmujących w szczególności:

• uzyskanie przez PKO Bank Polski SA zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na przejęcie kontroli nad Nordea Bank Polska SA, Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA i Nordea Finance Polska SA,
• uzyskanie przez PKO Bank Polski SA zgody Ukraińskiego Urzędu Antymonopolowego na przejęcie kontroli nad Nordea Bank Polska SA, Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA i Nordea Finance Polska SA,
• wydanie przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji o stwierdzeniu braku podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia przez PKO Bank Polski SA akcji Nordea Bank Polska SA oraz akcji Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA w liczbie zapewniającej przekroczenie 50% udziału w kapitale zakładowym i ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu tych Spółek,
• świadczenie przez Grupę Nordea w ramach umowy outsourcingowej usług IT umożliwiających bezpieczne funkcjonowanie Nordea Bank Polska SA w okresie poprzedzającym migrację do systemów IT PKO Banku Polskiego SA,
• dokonanie rejestracji przez właściwy sąd rejestrowy warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego Nordea Bank Polska SA celem umożliwienia PKO Bank Polski SA objęcia Nowych Akcji.

Zamiarem PKO Banku Polskiego SA jest dokonanie – po zamknięciu Transakcji – wykupu pozostałych akcjonariuszy mniejszościowych Nordea Bank Polska SA w celu nabycia pozostałych akcji Nordea Bank Polska SA i podjęcie niezbędnych działań celem zniesienia dematerializacji oraz wycofania akcji Nordea Bank Polska SA z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie oraz dokonanie połączenia Nordea Bank Polska SA z PKO Bankiem Polskim SA przez przeniesienie całego majątku Nordea Bank Polska SA na PKO Bank Polski SA (połączenie przez przejęcie).

W ramach prac związanych z realizacją umowy nabycia spółek: Nordea Bank Polska SA, Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA oraz Nordea Finance Polska SA:

• PKO Bank Polski SA złożył wnioski do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (11 lipca 2013 roku), Komisji Nadzoru Finansowego (11 lipca 2013 roku) oraz ukraińskiego Urzędu Antymonopolowego (12 lipca 2013 roku),
• w dniu 8 sierpnia 2013 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Nordea Bank Polska SA podjęło m.in. uchwałę:
  
  
  • dotyczącą jednokrotnej emisji 20 mln imiennych warrantów subskrypcyjnych serii A uprawniających ich posiadacza do objęcia, na warunkach określonych w uchwale, łącznie nie więcej niż 20 mln akcji zwykłych imiennych serii N tego Banku o łącznej wartości nominalnej 100 mln PLN oraz warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego Nordea Bank Polska SA o kwotę nie wyższą niż 100 mln PLN w drodze emisji akcji serii N w celu przyznania praw do objęcia akcji tej serii posiadaczom warrantów subskrypcyjnych, które zostaną wyemitowane na podstawie tej Uchwały: uprawnionym do objęcia warrantów subskrypcyjnych serii A będzie wyłącznie podmiot, na którego wezwanie do zapisywania się na sprzedaż akcji Nordea Bank Polska SA odpowiedzą akcjonariusze tego Banku posiadający nie mniej niż 99% głosów na WZA (Uchwała nr 3),
  • dotyczącą warunkowego powołania do Rady Nadzorczej Nordea Bank Polska SA przedstawicieli PKO Banku Polskiego SA Panów: Zbigniewa Jagiełło, Jakuba Papierskiego, Bartosza Drabikowskiego, Piotra Alickiego, Pawła Borysa i Jarosława Orlikowskiego, ze skutkiem na godzinę 24.00 w ostatnim dniu wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji ww. Banku ogłoszonego przez PKO Bank Polski SA (Uchwała nr 2),

• w dniu 6 września 2013 roku PKO Bank Polski SA otrzymał zgodę Ukraińskiego Urzędu Antymonopolowego na przejęcie kontroli nad ww. Spółkami,
• w dniu 15 października 2013 roku PKO Bank Polski SA otrzymał zgodę Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na dokonanie koncentracji polegającej na przejęciu przez PKO Bank Polski SA kontroli nad ww. Spółkami,
• w dniu 21 listopada 2013 roku w Krajowym Rejestrze Sądowym dokonano rejestracji wartości nominalnej warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego w wysokości 100 mln PLN spółki Nordea Bank Polska SA zgodnie z Uchwałą nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy tej Spółki z dnia 8 sierpnia 2013 roku.

Ponadto PKO Bank Polski SA za pośrednictwem Domu Maklerskiego PKO Banku Polskiego, przekazał dwukrotnie Komisji Nadzoru Finansowego, Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie SA oraz Polskiej Agencji Prasowej SA treść wezwania do zapisywania się na sprzedaż 55 498 70055 498 700 akcji spółki Nordea Bank Polska SA z siedzibą w Gdyni, upoważniających do wykonywania 100% głosów na walnym zgromadzeniu tego podmiotu. Pierwsze wezwanie zostało przekazane w dniu 19 czerwca 2013 roku, powtórne wezwanie – w dniu 3 grudnia 2013 roku.

Ogłoszenia wezwania nastąpiły na podstawie art. 74 ust. 1 Ustawy o Ofercie Publicznej, w związku z umową dotyczącą nabycia przez Bank 99,21% akcji Nordea Bank Polska SA od Nordea Bank AB (publ).
Informacje dot. Transakcji oraz ogłoszenia pierwszego i powtórnego wezwania były przekazane w raportach bieżących (odpowiednio: nr 37/2013 z dnia 12 czerwca 2013 roku, nr 40/2013 z dnia 19 czerwca 2013 roku i nr 84/2013 z 3 grudnia 2013 roku).

Transakcja jest zgodna ze Strategią PKO Banku Polskiego SA przyjętą na lata 2013-2015 i ma na celu wzmocnienie pozycji PKO Banku Polskiego SA jako lidera w polskim sektorze bankowym, poszerzenie kanałów dystrybucji oraz doskonalenie jakości usług. Realizacja Transakcji w znaczący sposób poprawi pozycję Banku w segmencie zamożnym klientów detalicznych, wzmocni kompetencje w segmencie bankowości korporacyjnej oraz spowoduje wzrost w zakresie bancassurance.

Jednocześnie w 2014 roku zostały spełnione następujące warunki zawieszające determinujące zamknięcie transakcji:

• warunek polegający na niezakłóconym (w istotny sposób) świadczeniu przez podmiot z Grupy Nordea (tj. Nordea IT Polska Sp. z o.o.) na rzecz Nordea Bank Polska SA usług w obszarze IT, umożliwiających bezpieczne funkcjonowanie Nordea Bank Polska SA przed migracją do systemów Banku danych, danych klientów, usług oraz systemów Nordea Bank Polska SA,
• podjęcie w dniu 25 lutego 2014 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji o stwierdzeniu braku podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia przez PKO Bank Polski SA akcji spółki Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie SA w liczbie zapewniającej przekroczenie 50% udziału w kapitale zakładowym i ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu tej Spółki,
• podjęcie w dniu 3 marca 2014 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji o stwierdzeniu braku podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia przez PKO Bank Polski SA akcji Nordea Bank Polska SA w liczbie zapewniającej przekroczenie 50% udziału w kapitale zakładowym i ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu tej Spółki.

W 2013 roku Bank utrzymał wiodącą pozycję pod względem udziału w rynku depozytów, który wyniósł 16,3%. Jednocześnie spadek udziału rynkowego w zakresie depozytów jest związany z dywersyfikacją źródeł finansowania w PKO Banku Polskim SA. W zakresie kredytów nastąpiła stabilizacja udziałów rynkowych na poziomie 16,1%, przy wzroście udziałów w zakresie osób prywatnych (+0,1 p.p.).

Wzrost udziałów rynkowych w zakresie kredytów osób prywatnych determinowanym był wzrostem udziałów kredytów mieszkaniowych (+0,6 p.p.), przy spadku udziału kredytów konsumpcyjnych (-1,2 p.p.), głównie w efekcie znaczącego wzrostu rynku kredytów konsumpcyjnych osób prywatnych związanego z jednorazową transakcją, jaka miała miejsce na rynku bankowym we wrześniu 2013 roku – do wolumenów systemu bankowego zostały zaliczone pożyczki pozabankowej spółki należącej do jednej z instytucji finansowych w wysokości ok. 2,0 mld PLN.

Udziały rynkowe PKO Banku Polskiego SA (w %)*

Według stanu na 31 grudnia 2013 roku relacja sumy bilansowej PKO Banku Polskiego SA do sumy bilansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wynosiła 98,5%, a udział wyniku finansowego netto PKO Banku Polskiego SA za 2013 rok w skonsolidowanym wyniku Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wyniósł 100,1%. PKO Bank Polski SA, jako podmiot dominujący, wywiera najistotniejszy wpływ na bilans oraz rachunek zysków i strat Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA. Zaprezentowane w rozdziale 3 skonsolidowane wyniki finansowe odzwierciedlają również wyniki finansowe PKO Banku Polskiego SA.

PKO Bank Polski SA jest uniwersalnym bankiem depozytowo-kredytowym, obsługującym osoby fizyczne, prawne oraz inne podmioty będące osobami krajowymi i zagranicznymi. PKO Bank Polski SA może posiadać wartości dewizowe i dokonywać obrotu tymi wartościami, jak również wykonywać operacje walutowe i dewizowe oraz otwierać i posiadać rachunki bankowe w bankach za granicą, a także lokować środki dewizowe na tych rachunkach.

*W niniejszym podrozdziale prezentowane są dane zarządcze Banku; ewentualne różnice w sumach, udziałach i dynamikach wynikają z zaokrągleń.

Na koniec 2013 roku łączne finansowanie Banku w formie otrzymanych kredytów od instytucji finansowych wyniosło ok. 3,9 mld PLN i obejmowało środki denominowane w EUR i CHF.

W PKO Banku Polskim SA pozyskanie środków pokrywających potrzeby wynikające z rozwoju działalności biznesowej, w tym na  finansowanie projektów segmentu małych i średnich przedsiębiorstw, odbywa się także poprzez współpracę międzynarodową. Bank pozyskuje środki z zagranicznych rynków finansowych m.in. poprzez kredyty od międzynarodowych instytucji finansowych (m.in. Banku Rady Europy i Europejskiego Banku Inwestycyjnego). Na koniec 2013 roku łączne finansowanie Banku w formie otrzymanych kredytów od instytucji finansowych wyniosło ok. 3,9 mld PLN i obejmowało środki denominowane w EUR i CHF.

Jednocześnie, PKO Bank Polski SA uczestniczy w przedsięwzięciu The 2020 European Fund for Energy, Climate Change and Infrastructure („Fundusz Marguerite”), gdzie zwiększył swoje zaangażowanie kapitałowe w ww. fundusz z 25 250 tys. EUR na koniec 2012 roku do 35 650 tys. EUR na koniec grudnia 2013 roku. PKO Bank Polski SA bierze udział w ww. przedsięwzięciu jako jedyny Bank działający w państwie należącym do nowych członków Unii Europejskiej, który otrzymał status instytucji powołującej fundusz („Core sponsor”). Fundusz Marguerite został powołany w 2009 roku na 20 lat i obecnie realizuje projekty inwestycyjne typu green-field i brown-field w sektorze energetycznym i drogowym w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej.

KREDOBANK SA (spółka zależna od PKO Banku Polskiego SA) współpracuje w systemie międzynarodowych rozliczeń z instytucjami finansowymi w 14 krajach świata. Posiada 45 rachunków nostro oraz 45 rachunków loro.
W 2013 roku PKO Leasing SA (spółka zależna od PKO Banku Polskiego SA) w ramach środków uzyskanych z kredytów w Banku Rady Europy (CEB) i w Europejskim Banku Inwestycyjnym (EBI) finansował rozwój małych i średnich przedsiębiorstw – wartość uruchomionych środków wyniosła 37 mln EUR.

Szerszy opis działalności PKO Banku Polskiego SA – jednostki dominującej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA, w tym jego działalności biznesowej oraz wyników finansowych osiągniętych w 2013 roku został zaprezentowany w Sprawozdaniu Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego SA za 2013 rok, stanowiącym integralną część raportu rocznego PKO Banku Polskiego SA.

Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych procesów wewnętrznych zarówno w PKO Banku Polskim SA, jak i w pozostałych spółkach Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA. Zarządzanie ryzykiem ma na celu zapewnienie rentowności działalności biznesowej, przy zapewnieniu kontroli poziomu ryzyka i jego utrzymaniu w ramach przyjętej przez Bank tolerancji na ryzyko i systemu limitów, w zmieniającym się otoczeniu makroekonomicznym i prawnym. Poziom ryzyka                                                                                                                 stanowi ważny składnik procesu planistycznego.

W Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA zidentyfikowane zostały następujące rodzaje ryzyka bankowego, które podlegają zarządzaniu: kredytowe, stopy procentowej, walutowe, płynności, cen towarów, cen kapitałowych papierów wartościowych, instrumentów pochodnych, operacyjne, braku zgodności, zmian makroekonomicznych, modeli, biznesowe (w tym ryzyko strategiczne) i reputacji. Szczególnej kontroli podlega ryzyko transakcji pochodnych, ze względu na specyfikę tych instrumentów.

Zarządzanie ryzykiem w Grupie Kapitałowej opiera się w szczególności na następujących zasadach:

• Grupa Kapitałowa zarządza wszystkimi zidentyfikowanymi rodzajami ryzyka bankowego,
• proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka i na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,
• metody zarządzania ryzykiem (w szczególności modele i ich założenia) oraz systemy pomiaru ryzyka są dostosowane do skali i złożoności ryzyka oraz okresowo weryfikowane i walidowane,
• zachowana jest niezależność organizacyjna obszaru ryzyka i windykacji od działalności biznesowej,
• zarządzanie ryzykiem jest zintegrowane z systemami planistycznymi i kontrolingowymi,
• poziom ryzyka jest na bieżąco kontrolowany,
• proces zarządzania ryzykiem wspiera realizację strategii Grupy Kapitałowej przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie poziomu tolerancji na ryzyko.

Proces zarządzania ryzykiem jest nadzorowany przez Radę Nadzorczą Banku, która regularnie otrzymuje informacje o profilu ryzyka w Banku i Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA oraz najważniejszych działaniach podejmowanych w zakresie zarządzania ryzykiem.

Zarząd Banku odpowiada za zarządzanie ryzykiem, w tym za nadzorowanie i monitorowanie działań podejmowanych przez Bank w zakresie zarządzania ryzykiem. Zarząd Banku podejmuje najważniejsze decyzje mające wpływ na poziom ryzyka Banku oraz uchwala przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem.

Proces zarządzania ryzykiem jest realizowany w trzech, wzajemnie niezależnych, liniach obrony:

• pierwsza linia obrony, którą stanowi kontrola wewnętrzna funkcjonalna zapewniająca stosowanie mechanizmów kontroli ryzyka i zgodność działania z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa,
• druga linia obrony, którą stanowi system zarządzania ryzykiem, w tym metody, narzędzia, proces i organizacja zarządzania ryzykiem,
• trzecia linia obrony, którą stanowi audyt wewnętrzny.

Niezależność linii obrony polega na zachowaniu organizacyjnej niezależności w następujących płaszczyznach:

• funkcja drugiej linii obrony w zakresie tworzenia rozwiązań systemowych jest niezależna od funkcji pierwszej linii obrony,
• funkcja trzeciej linii obrony jest niezależna od funkcji pierwszej i drugiej linii obrony,
• funkcja zarządzania ryzykiem braku zgodności podlega Prezesowi Zarządu.

Bank sprawuje nadzór nad funkcjonowaniem poszczególnych spółek zależnych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA. W ramach tego nadzoru Bank określa i akceptuje strategie rozwoju spółek, również w zakresie poziomu ryzyka, nadzoruje systemy zarządzania ryzykiem w spółkach oraz wspiera ich rozwój, jak również uwzględnia poziom ryzyka działalności poszczególnych spółek w ramach systemu monitorowania i raportowania ryzyka na poziomie Grupy Kapitałowej.

Przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w spółkach Grupy Kapitałowej Banku określają przepisy wewnętrzne, wprowadzane przez te spółki po zasięgnięciu opinii Banku i z uwzględnieniem rekomendacji formułowanych przez Bank. Przepisy wewnętrzne spółek dotyczące zarządzania ryzykiem są wprowadzane w oparciu o zasadę spójności i porównywalności oceny poszczególnych rodzajów ryzyka w Banku i spółkach Grupy Kapitałowej Banku przy uwzględnieniu specyfiki działalności spółki oraz rynku, na którym ona prowadzi działalność.

Priorytetem Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA jest utrzymanie silnej pozycji kapitałowej oraz przyrost stabilnych źródeł finansowania, które stanowią podstawę stabilnego rozwoju działalności biznesowej, przy równoczesnym utrzymaniu priorytetów w zakresie efektywności działania i skutecznej kontroli kosztów oraz odpowiedniej oceny ryzyka.

12 czerwca 2013 roku Bank podpisał umowę dotyczącą przejęcia Nordea Bank Polska, Nordea Finance Polska, Nordea Polska TUnŻ, a także portfela kredytów korporacyjnych obsługiwanych bezpośrednio przez sprzedającego – skandynawską grupę finansową Nordea. Wyżej wymienione przejęcie, nie wpłynie na zmianę rodzaju ryzyk identyfikowanych w działalności PKO Banku Polskiego SA ani Nordea Bank Polska SA.

W pierwszej połowie 2013 roku w zakresie ryzyka operacyjnego, Bank prowadził prace związane z dostosowaniem do wymagań znowelizowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego w styczniu 2013 roku Rekomendacji M dotyczącej zarządzania ryzykiem operacyjnym w bankach. Wszystkie rekomendacje zostały spełnione przez Bank do 30 czerwca 2013 roku, natomiast rekomendacja dot. ujawnienia informacji o stratach operacyjnych została spełniona – zgodnie z Rekomendacją M – w III kwartale 2013 roku.

W drugiej połowie 2013 roku Bank wdrożył proces uwzględniania ryzyka kredytowego kontrahenta w wycenie instrumentów finansowych zgodnie z najlepszymi praktykami na rynku oraz uwarunkowaniami wewnętrznymi.

W 2013 roku w KREDOBANK SA były prowadzone prace związane z optymalizacją i podwyższeniem efektywności procesu kredytowego poprzez udoskonalenie systemu informacji zarządczej (MIS), optymalizację procesu kredytowego dla osób fizycznych, małych i średnich przedsiębiorstw (SME) i klientów korporacyjnych. Ponadto, przeprowadzono nowelizację przepisów wewnętrznych w zakresie podstawowych zasad organizacji procesu kredytowego oraz przepisów związanych z procesem kredytowania klientów osób fizycznych oraz osób prawnych.

W 2013 roku w Grupie Kapitałowej PKO Leasing SA koncentrowano się głównie na budowaniu bezpiecznego portfela leasingowego, gwarantującego dodatnie skonsolidowane wyniki Grupy Kapitałowej PKO Leasing SA, bezpieczeństwie kapitału oraz ograniczeniu udziału zagrożonych należności w portfelu. Ponadto, przeprowadzono nowelizację przepisów wewnętrznych w zakresie zarządzania ryzykiem rynkowym.

Ryzyko kredytowe jest rozumiane jako ryzyko poniesienia straty w wyniku niewywiązania się klienta z zobowiązań wobec Banku lub jako ryzyko spadku wartości ekonomicznej wierzytelności Banku w wyniku pogorszenia się zdolności klienta do obsługi zobowiązań.

Celem zarządzania ryzykiem kredytowym jest ograniczenie strat na portfelu kredytowym oraz minimalizacja ryzyka wystąpienia ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości, przy zachowaniu oczekiwanego poziomu dochodowości i wartości portfela kredytowego.

Bank oraz podmioty zależne Grupy Kapitałowej kierują się przede wszystkim następującymi zasadami zarządzania ryzykiem kredytowym:

• transakcja kredytowa wymaga wszechstronnej oceny ryzyka kredytowego, której wyrazem jest rating wewnętrzny lub ocena scoringowa,
• pomiar ryzyka kredytowego transakcji kredytowych dokonywany jest na etapie rozpatrywania wniosku o udzielenie kredytu i cyklicznie w ramach monitorowania, z uwzględnieniem zmieniających się warunków zewnętrznych oraz zmian sytuacji finansowej kredytobiorców,
• ocena ryzyka kredytowego ekspozycji istotnych ze względu na poziom ryzyka lub jej wartość jest poddawana dodatkowej weryfikacji przez służby oceny ryzyka kredytowego, niezależne od służb biznesowych,
• oferowane klientowi warunki transakcji kredytowej zależą od oceny poziomu ryzyka kredytowego generowanego przez tę transakcję,
• decyzje kredytowe mogą być podejmowane jedynie przez osoby do tego uprawnione,
• ryzyko kredytowe jest zdywersyfikowane w szczególności pod względem obszarów geograficznych, sektorów gospodarki, produktów oraz klientów,
• oczekiwany poziom ryzyka kredytowego jest zabezpieczany poprzez przyjmowane przez Bank zabezpieczenia, marże na ryzyko pobierane od klientów oraz odpisy (rezerwy) z tytułu utraty wartości ekspozycji kredytowych.

Realizację wyżej wymienionych zasad zapewnia stosowanie przez Bank coraz bardziej zaawansowanych metod zarządzania ryzykiem kredytowym, zarówno na poziomie pojedynczych ekspozycji kredytowych, jak i na poziomie całego portfela kredytowego Banku. Metody te są rozwijane w kierunku zgodności z wymaganiami metod ratingów wewnętrznych (IRB), tzn. zaawansowanej metody pomiaru ryzyka kredytowego, która może być wykorzystywana do wyliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego po uzyskaniu przez Bank zgody Komisji Nadzoru Finansowego.

Bank ocenia ryzyko kredytowe klientów indywidualnych w dwóch wymiarach: zdolności kredytowej oraz wiarygodności kredytowej klienta. Ocena zdolności kredytowej polega na zbadaniu sytuacji finansowej klienta, zaś ocena wiarygodności kredytowej klienta obejmuje ocenę scoringową oraz ocenę informacji o historii kredytowej klienta pozyskanych z wewnętrznych kartotek Banku oraz zewnętrznych baz danych.

Ocena ryzyka kredytowego związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych dokonywana jest w dwóch wymiarach: klienta oraz transakcji. Miarami tej oceny są ratingi klienta i transakcji. Syntetyczną miarą ryzyka kredytowego, odzwierciedlającą oba czynniki ryzyka, jest rating łączny. W 2013 roku Bank wdrożył nowe modele ratingowe dla klientów instytucjonalnych, obejmujących przedsiębiorców prowadzących księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości lub zgodnie z MSR, prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz przedsiębiorców kredytowanych w formule finansowania specjalistycznego. Szczególnie wdrożenie modelu oceny przedsiębiorców kredytowanych w formule finansowania specjalistycznego pozwoli na adekwatną ocenę ryzyka kredytowego dużych przedsięwzięć, polegających na finansowaniu nieruchomości przeznaczonych na wynajem lub sprzedaż (np. lokale biurowe, powierzchnie sklepowe, powierzchnie przemysłowe) oraz projektów infrastrukturalnych (np. infrastruktura telekomunikacyjna, przemysłowa, użyteczności publicznej). 

Modele te zostały opracowane z wykorzystaniem wewnętrznych danych Banku co zapewnia, że są dostosowane do profilu ryzyka klientów Banku. Modele opierają się na statystycznej analizie zależności między niewykonaniem zobowiązania a punktową oceną ryzyka klienta. Ocena punktowa obejmuje ocenę wskaźników finansowych, czynników jakościowych oraz ocenę czynników behawioralnych. Dodatkowo, ocena ryzyka klienta jest uzależniona od wielkości przedsiębiorstwa, dla którego dokonywana jest analiza ryzyka.

Wyżej wymienione modele zostały zaimplementowane w nowym narzędziu informatycznym wspierającym ocenę ryzyka kredytowego Banku, związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych.

W przypadku klientów instytucjonalnych z segmentu małych i średnich przedsiębiorstw, spełniających określone kryteria, Bank ocenia ryzyko kredytowe z wykorzystaniem metody scoringowej. Ocena ta dedykowana jest niskokwotowym, nieskomplikowanym transakcjom kredytowym i odbywa się w dwóch wymiarach: zdolności kredytowej oraz wiarygodności kredytowej klienta. Ocena zdolności kredytowej polega na zbadaniu sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta, zaś ocena wiarygodności kredytowej klienta obejmuje ocenę scoringową oraz ocenę informacji o historii kredytowej klienta pozyskanych z wewnętrznych kartotek Banku oraz zewnętrznych baz danych.

Informacja o ocenach ratingowych i scoringowych jest szeroko wykorzystywana w Banku w zarządzaniu ryzykiem kredytowym, w systemie kompetencji do podejmowania decyzji kredytowych, przy ustalaniu warunków aktywacji służb oceny ryzyka kredytowego oraz w systemie pomiaru i raportowania ryzyka kredytowego.

W odniesieniu do klientów instytucjonalnych i segmentu małych i średnich przedsiębiorstw Bank wprowadził szereg usprawnień w zakresie bieżącego monitorowania portfela, co pozwala na szybsze reagowanie na zmiany w istniejącym portfelu Banku i zastosowanie adekwatnej polityki i narzędzi do nowych klientów.

W czerwcu 2013 roku Bank wdrożył nową metodykę szacowania parametrów portfelowych wykorzystywanych przy ustalaniu odpisów z tytułu utraty wartości ekspozycji kredytowych oraz rezerw na pozabilansowe ekspozycje kredytowe. Metodyka ta wykorzystuje elementy modelowania parametrów portfelowych na potrzeby ustalania wymogów kapitałowych metodą IRB. Zapewnia śledzenie zachowania portfela kredytowego w bardziej homogenicznych grupach oraz bardziej precyzyjną informację na temat realizowanych odzysków.

Struktura portfela kredytowego oraz utworzonych odpisów z tytułu utraty wartości ekspozycji kredytowych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)

W 2013 roku wartość kredytów brutto udzielonych przez Grupę Kapitałową ocenianych metodą zindywidualizowaną spadła o 749,2 mln PLN, ocenianych metodą grupową wzrosła o 6 346,8 mln PLN, zaś ocenianych metodą portfelową wzrosła o 417,0 mln PLN.

Wskaźnik udziału kredytów z rozpoznaną utratą wartości oraz wskaźnik ich pokrycia przedstawia poniższy wykres.

Udział kredytów i pożyczek z rozpoznaną utratą wartości dla Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA oraz wskaźnik ich pokrycia odpisami ogółem

Udział kredytów i pożyczek z rozpoznaną utratą wartości w portfelu kredytowym brutto Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na dzień 31 grudnia 2013 roku wyniósł 8,2% i obniżył się o 0,7 p.p. w porównaniu do stanu na dzień 31 grudnia 2012 (patrz rozdział 3.2).

Wskaźnik pokrycia kredytów z rozpoznaną utratą wartości dla Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na dzień 31 grudnia 2013 roku wyniósł 51,7% w porównaniu do 50,5% na dzień 31 grudnia 2012 roku (patrz rozdział 3.2).

Spółki Grupy Kapitałowej, w których występuje istotny poziom ryzyka kredytowego (Grupa Kapitałowa KREDOBANK SA, Grupa Kapitałowa PKO Leasing SA, Grupa Kapitałowa BTK SA, Finansowa Kompania "Prywatne Inwestycje" Sp. z o.o.) zarządzają ryzykiem kredytowym indywidualnie, przy czym stosowane metody oceny i pomiaru ryzyka kredytowego dostosowane są do metod stosowanych w PKO Banku Polskim SA, przy uwzględnieniu specyfiki działalności.

Zmiana rozwiązań stosowanych przez spółki zależne Grupy Kapitałowej jest każdorazowo uzgadniana z jednostkami odpowiedzialnymi za zarządzanie ryzykiem w Banku.
Grupa Kapitałowa PKO Leasing SA, Grupa Kapitałowa BTK SA, Grupa Kapitałowa KREDOBANK SA oraz Finansowa Kompania "Prywatne Inwestycje" Sp. z o.o. cyklicznie dokonują pomiaru ryzyka kredytowego, a wyniki tego pomiaru przekazują do Banku.

Proces podejmowania decyzji kredytowych w Grupie Kapitałowej KREDOBANK SA, Grupie Kapitałowej PKO Leasing SA i Grupie Kapitałowej BTK SA wspierają komitety kredytowe, które są aktywowane w przypadku transakcji kredytowych generujących podwyższony poziom ryzyka kredytowego.

Właściwe komórki organizacyjne Pionu Ryzyka Bankowego uczestniczą w zarządzaniu ryzykiem kredytowym w spółkach Grupy Kapitałowej przez opiniowanie projektów i okresowy przegląd przepisów wewnętrznych tych spółek odnoszących się do oceny ryzyka kredytowego oraz przygotowanie rekomendacji dotyczących zmian w projektach przepisów. Bank wspiera wdrożenie w spółkach Grupy Kapitałowej rekomendowanych zmian w zasadach oceny ryzyka kredytowego.

Kompleksowe testy warunków skrajnych stanowią integralny element zarządzania ryzykiem w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA oraz uzupełnienie testów warunków skrajnych specyficznych dla poszczególnych rodzajów ryzyka.

Kompleksowe testy warunków skrajnych uwzględniają zbiorczo następujące rodzaje ryzyka uznane przez Grupę Kapitałową PKO Banku Polskiego SA za istotne, w tym: ryzyko kredytowe, ryzyko rynkowe, ryzyko płynności, ryzyko operacyjne, ryzyko biznesowe.

Kompleksowe testy warunków skrajnych obejmują analizę wpływu zmian w otoczeniu i funkcjonowaniu Banku na sytuację finansową Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA, w szczególności: rachunek zysków i strat, sprawozdanie z sytuacji finansowej, fundusze własne, adekwatność kapitałową, w tym wymogi kapitałowe, kapitał wewnętrzny, miary adekwatności kapitałowej oraz wybrane miary płynności.

Kompleksowe testy warunków skrajnych na własne potrzeby Grupy Kapitałowej przeprowadzane są nie rzadziej niż raz w roku w horyzoncie trzyletnim przy uwzględnieniu zmian wartości i struktury pozycji bilansu oraz rachunku zysków i strat (testy dynamiczne). Testy nadzorcze przeprowadzane są na żądanie organów nadzorczych zgodnie z założeniami dostarczonymi przez organy nadzorcze.

Adekwatność kapitałowa jest stanem, w którym wysokość posiadanych przez Grupę Kapitałową PKO Banku Polskiego SA funduszy własnych przekracza większą z wartości: sumę wymogów kapitałowych (tzw. filar I) lub sumę kapitału wewnętrznego (tzw. filar II). 

Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest utrzymywanie, w sposób ciągły, kapitału na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności Grupy Kapitałowej.

Proces zarządzania adekwatnością kapitałową Grupy Kapitałowej obejmuje:

• identyfikację i monitorowanie istotnych rodzajów ryzyka,
• szacowanie kapitału wewnętrznego na pokrycie poszczególnych rodzajów ryzyka oraz łącznego kapitału wewnętrznego,
• monitorowanie, raportowanie, prognozowanie i limitowanie adekwatności kapitałowej,
• dokonywanie alokacji kapitału wewnętrznego na obszary biznesowe, segmenty klienta oraz spółki Grupy Kapitałowej dla celów analiz rentowności,
• wykorzystywanie narzędzi wpływających na poziom adekwatności kapitałowej (w tym: narzędzi wpływających na poziom funduszy własnych, skalę pomniejszeń funduszy własnych oraz wielkość portfela kredytowego).

Głównymi miernikami adekwatności kapitałowej są:

• współczynnik wypłacalności, którego minimalny poziom, zgodnie z ustawą Prawo bankowe, wynosi 8%,
• relacja funduszy własnych do kapitału wewnętrznego, której minimalny poziom, zgodnie z ustawą Prawo bankowe, wynosi 1,0,
• współczynnik wypłacalności dla kapitału podstawowego Tier 1 (Common Equity Tier 1 ratio).

Poziom adekwatności kapitałowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA w 2013 roku utrzymywał się na bezpiecznym poziomie, istotnie powyżej ustawowych limitów.

Adekwatność kapitałowa Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)

Na dzień 31 grudnia 2013 roku w stosunku do 31 grudnia 2012 roku współczynnik wypłacalności Grupy Kapitałowej wzrósł o 0,7 p.p. do poziomu 13,58%, w efekcie wzrostu funduszy własnych Grupy Kapitałowej o 5,6% r/r, przy wzroście wymogów kapitałowych Grupy Kapitałowej o 0,2% r/r. Na dzień 31 grudnia 2013 roku w stosunku do 31 grudnia 2012 roku łączny wymóg kapitałowy Grupy Kapitałowej wzrósł o  27,1 mln PLN, głównie w efekcie wzrostu wymogu kapitałowego na ryzyko kredytowe, natomiast fundusze własne Grupy Kapitałowej wzrosły o 1 127,3 mln PLN, głównie wskutek zaliczenia do funduszy zysku netto Banku za rok 2012 po pomniejszeniu o wypłaconą dywidendę (w wysokości 1 431,2 mln PLN).

Grupa Kapitałowa wylicza wymogi kapitałowe zgodnie z uchwałą nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z 10 marca 2010 roku w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka (Dz.Urz. KNF nr 2, poz. 11 z dnia 9 kwietnia 2010 roku z późn. zm.): z tytułu ryzyka kredytowego – metodą standardową, z tytułu ryzyka operacyjnego dla Banku – metodą zaawansowaną (AMA) a dla spółek Grupy Kapitałowej – metodą wskaźnika podstawowego (BIA), z tytułu ryzyka rynkowego – metodami podstawowymi.

Wymogi kapitałowe Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA (w mln PLN)

Do wzrostu wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego o 2,0% r/r do poziomu 11 594,0 mln PLN przyczynił się przede wszystkim wzrost portfela kredytowego.

Spadek wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka rynkowego o 33,8% do poziomu 327,3 mln PLN obejmuje w przeważającym zakresie gwarantowanie emisji obligacji korporacyjnych oraz portfel obligacji korporacyjnych (łącznie spadek wymogu dla wymienionych obligacji wynosi ok. 57%).

Nastąpił również nieznaczny spadek wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego o 4,4% r/r do poziomu 630,9 mln PLN.

*Fundusze własne na potrzeby adekwatności kapitałowej wyliczane są w oparciu o postanowienia ustawy Prawo bankowe oraz uchwały nr 325/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 20 grudnia 2011 roku w sprawie pomniejszeń funduszy podstawowych, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy podstawowych banku, innych pozycji bilansu banku zaliczanych do funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków ich zaliczania do funduszy uzupełniających banku, pomniejszeń funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy uzupełniających banku oraz zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach w obliczaniu funduszy własnych (Dz.Urz. KNF nr 13, poz. 49 z dnia 30 grudnia 2011 roku).

Wybrane dane finansowe Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA w latach 2010-2013

W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy PKO Banku Polskiego SA za 2013 rok dokonano zmiany w zakresie rozpoznawania przychodów i kosztów pobranych z tytułu produktów bancassurance. Zgodnie z MSR 8.22 zmiana została przeprowadzona retrospektywnie, tj. wynik za 2012 rok oraz skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2012 roku i 1 stycznia 2012 roku zostały przekształcone i doprowadzone do porównywalności z zasadami zmienionymi w 2013 roku. Szczegółowy opis zmian został zamieszczony w nocie 2.22. do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy PKO Banku Polskiego SA za 2013 rok. Dane finansowe za rok 2011 i wszystkie lata poprzednie nie zostały przekształcone i pochodzą z opublikowanych skonsolidowanych sprawozdań finansowych za dany rok. Należy to mieć na uwadze dokonując analizy porównawczej.

Wybrane dane finansowe Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA

Wyniki finansowe osiągnięte w 2013 roku przez Grupę Kapitałową PKO Banku Polskiego SA ukształtowały się na wysokim poziomie, a wolumeny kredytów i depozytów należały do najwyższych wśród instytucji sektora bankowego w Polsce. W 2013 roku wyniki finansowe sektora bankowego w Polsce były pod wpływem niskiego tempa wzrostu gospodarczego i rekordowo niskich podstawowych stóp procentowych.

Wynik finansowy netto sektora bankowego był niższy niż rok wcześniej, a do jego spadku przyczynił się przede wszystkim niższy wynik odsetkowy, który był efektem spadku rynkowych stóp procentowych. Pozytywnie na wynik finansowy Banku, jak i sektora w 2013 roku oddziaływały niższe odpisy netto z tytułu utraty wartości oraz utrzymanie kontroli kosztów działania.

Wypracowany w 2013 roku zysk netto Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wyniósł 3 229,8 mln PLN, co oznacza spadek o 13,6%, czyli o 508,8 mln PLN w relacji do wyniku roku poprzedniego. Osiągnięty poziom zysku netto był determinowany przez:

• wynik na działalności biznesowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA, który osiągnął poziom 10 706,9 mln PLN (-7,9% r/r), głównie w efekcie:
  
  • spadku wyniku odsetkowego o 16,9% r/r – determinowanego przede wszystkim spadkiem przychodów odsetkowych z tytułu kredytów i pożyczek udzielonych klientom (-14,4% r/r), w efekcie spadku rynkowych stóp procentowych, przy kosztach niższych o 20,9% r/r, gł. kosztach z tytułu zobowiązań wobec klientów oraz
  • wzrostu wyniku na pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych netto (+3,4x r/r), w efekcie sprzedaży aktywów, gł. udziałów w spółce Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService Sp. z o.o.,
• utrzymanie ogólnych kosztów administracyjnych na stabilnym poziomie (-1,3% r/r), co przy dynamice wyniku na działalności biznesowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na poziomie (-)7,9% r/r wpłynęło na wzrost wskaźnika C/I o 2,9 p.p. r/r do poziomu 43,2%,
• spadek ujemnego wyniku z tytułu odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości i rezerw (-12,4% r/r), głównie odpisów na kredyty konsumpcyjne i mieszkaniowe,
• wzrost sumy bilansowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA o 6,1 mld PLN r/r (do poziomu 199,2 mld PLN) w efekcie rozwoju akcji kredytowej, finansowanej głównie wzrostem zobowiązań wobec klientów,
• bezpieczną i efektywną strukturę bilansu – silna baza depozytowa oraz wysoki poziom kapitałów własnych Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA pozwoliły na wzrost akcji kredytowej; wskaźnik kredytów do depozytów (zobowiązań wobec klientów) Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA na koniec 2013 roku wyniósł 98,5% (wskaźnik kredytów do stabilnych źródeł finansowania¹ wyniósł 89,8%).

Na dzień 31 grudnia 2013 roku kapitał zakładowy PKO Banku Polskiego SA wynosił 1 250 000 tys. PLN i składało się na niego 1 250 000 tys. akcji o wartości nominalnej 1 PLN – akcje są w pełni opłacone. W stosunku do stanu na koniec 2012 roku nie wystąpiły zmiany w wysokości kapitału zakładowego PKO Banku Polskiego SA. Wyemitowane akcje PKO Banku Polskiego SA nie są uprzywilejowane.

Struktura kapitału zakładowego PKO Banku Polskiego SA

Zgodnie z wiedzą PKO Banku Polskiego SA akcjonariuszami posiadającymi bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji (co najmniej 5%) na dzień 31.12.2013 roku były trzy podmioty: Skarb Państwa, Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny oraz ING Otwarty Fundusz Emerytalny.

Struktura akcjonariatu PKO Banku Polskiego SA

W dniu 1 lutego 2013 roku PKO Bank Polski SA otrzymał od Aviva Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego Aviva BZ WBK SA zawiadomienie, iż w wyniku transakcji nabycia akcji Banku zawartych w dniu 24 stycznia 2013 roku Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny Aviva BZ WBK („Aviva OFE”) zwiększył udział w ogólnej liczbie głosów w Banku powyżej 5%. Przed rozliczeniem wyżej wymienionych transakcji na dzień 28 stycznia 2013 roku Aviva OFE posiadał 57 152 447 akcji Banku, stanowiących 4,57% kapitału zakładowego oraz ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Banku. Po zawarciu i rozliczeniu ww. transakcji, na dzień 29 stycznia 2013 roku Aviva OFE posiadał 83 952 447 akcji Banku, stanowiących 6,72% kapitału zakładowego oraz ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Banku.

Polityka dywidendy

W 2013 roku PKO Bank Polski SA realizował politykę dywidendową przyjętą w dniu 4 kwietnia 2012 roku. Ogólnym założeniem polityki dywidendowej Banku jest stabilne realizowanie wypłat dywidend w długim terminie z zachowaniem zasady ostrożnego zarządzania bankiem i stosownie do możliwości finansowych Banku i Grupy Kapitałowej Banku. Celem polityki dywidendowej jest optymalne kształtowanie struktury kapitałowej Banku i Grupy Kapitałowej Banku z uwzględnieniem zwrotu z kapitału i jego kosztu, potrzeb kapitałowych związanych z rozwojem, przy jednoczesnej konieczności zapewnienia odpowiedniego poziomu współczynników adekwatności kapitałowej.

Zamiarem Zarządu jest rekomendowanie Walnemu Zgromadzeniu podejmowania uchwał w sprawie wypłaty dywidendy w kwocie przewyższającej przyjęte wymogi kapitałowe wskazane poniżej:

• współczynnik wypłacalności Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku będzie powyżej 12% z zachowaniem niezbędnego bufora kapitałowego,
• współczynnik wypłacalności dla funduszy rdzennych Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku będzie powyżej 9% z zachowaniem niezbędnego bufora kapitałowego.

Polityka w zakresie wypłaty dywidendy może jednak w miarę potrzeby być zmieniana przez Zarząd, a decyzje w tej sprawie będą podejmowane z uwzględnieniem szeregu czynników dotyczących Banku i Grupy Kapitałowej Banku, w szczególności bieżącej i oczekiwanej sytuacji finansowej oraz wymogów nadzorczych. Stosownie do wymogów prawa, każda uchwała o wypłacie dywidendy będzie rozpatrywana przez Walne Zgromadzenie.
Opisana powyżej polityka dywidendowa została zatwierdzona przez Radę Nadzorczą Banku.

Dywidenda za 2012 rok

W dniu 17 kwietnia 2013 roku Zarząd Banku podjął uchwałę i postanowił przedłożyć Zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu Banku rekomendację wypłaty dywidendy za 2012 rok w wysokości 2 250,0 mln PLN (tj. 61,12% sumy zysku netto za 2012 rok oraz niepodzielonego zysku z lat ubiegłych w wysokości 88 533 tys. PLN), czyli 1,80 PLN na jedną akcję. Rekomendowana przez Zarząd dywidenda miała charakter pieniężny.

Zarząd zaproponował ustalenie dnia dywidendy na dzień 19 września 2013 roku oraz termin wypłaty dywidendy na dzień 4 października 2013 roku.

Decyzja w sprawie rekomendowanego podziału zysku za 2012 rok była zgodna z przyjętą przez Bank polityką dywidendową. Wypłata dywidendy w rekomendowanej wysokości miała zapewnić utrzymanie wskaźnika adekwatności kapitałowej powyżej 12% oraz utrzymanie wskaźnika Tier 1 powyżej 9% z zachowaniem niezbędnego bufora kapitałowego. Wypłata dywidendy w rekomendowanej wysokości pozwoliła utrzymać dobrą sytuację kapitałową i płynnościową Banku.

Proponowany poziom dywidendy wpisywał się w stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego odnoszące się do wzmocnienia baz kapitałowych banków, a Bank spełniał wszystkie podane wyżej kryteria w taki sposób, że Zarząd mógł rekomendować wypłatę dywidendy.

Rekomendacja Zarządu w sprawie wypłaty dywidendy została rozpatrzona i zaopiniowana pozytywnie przez Radę Nadzorczą Banku oraz przedstawiona pod obrady Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku zwołanego na dzień 20 czerwca 2013 roku. W dniu 20 czerwca 2013 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie PKO Banku Polskiego SA, w wyniku podziału zysku PKO Banku Polskiego SA za rok obrotowy 2012, przeznaczyło na dywidendę dla akcjonariuszy kwotę 2 250,0 mln PLN (tj. 61,12% zysku), co stanowi 1,80 PLN na jedną akcję.

Walne Zgromadzenie ustaliło:

• dzień dywidendy (dzień nabycia praw do dywidendy) na 19 września 2013 roku,
• termin wypłaty dywidendy na 4 października 2013 roku.

Dywidendą objęte były wszystkie akcje PKO Banku Polskiego SA.
Dywidenda z zysku PKO Banku Polskiego SA za rok obrotowy 2012 została wypłacona w dniu 4 października 2013 roku.

Giełdowa cena akcji PKO Banku Polskiego SA

W 2013 roku kurs akcji PKO Banku Polskiego SA był determinowany przede wszystkim przez koniunkturę na GPW.

Kurs i obroty akcjami PKO Baku Polskiego SA w okresie 29.12.2006-30.12.2013

Zmiana kursu akcji PKO Banku Polskiego SA na tle indeksów WIG 20 i WIG Banki w okresie 01.01.2007-30.12.2013 (29.12.2006=100%)

W 2013 roku:

• kurs akcji PKO Banku Polskiego SA wzrósł o 6,8% (+2,52 PLN) z poziomu 36,90 PLN na koniec 2012 roku do 39,42 PLN na koniec 2013 roku, w tym wzrost kursu w IV kwartale wyniósł 6,3% (+2,32 PLN),
• średni kurs akcji Banku wyniósł 36,59 PLN za akcję i był o 6,8% (+2,33 PLN) wyższy niż w 2012 roku,
• kurs akcji wahał się w przedziale od 32,72 PLN (26.04.2013 r.) do poziomu 42,00 PLN (18.11.2013 r.), jednocześnie najwyższego poziomu od 26 lipca 2011 roku,
• średnie dzienne obroty akcjami Banku wyniosły 3 499 tys. szt., przy czym najniższy ich poziom (498 tys. szt.) zanotowano w dniu 29.07.2013 roku, a najwyższy (23 654 tys. szt.) w dniu 23.01.2013 roku, tj. w dniu zakończenia przez MSP i BGK budowy przyśpieszonej księgi popytu na 153,1 mln sprzedawanych akcji Banku.

W 2013 roku kursy akcji na GPW w Warszawie odnotowały wzrosty, przy czym nastąpiły one dopiero w drugiej połowie roku, po spadkach w poprzednich miesiącach roku. Znaczący wpływ na to miała poprawa nastrojów inwestorów na międzynarodowych rynkach finansowych w związku ze stopniowym przyspieszeniem gospodarek krajów Unii Europejskiej i USA. Optymizm w dużej mierze wiązał się z poprawą koniunktury gospodarczej w efekcie działań banków centralnych m.in. dzięki nadal odczuwalnym skutkom programu Outright Monetary Transactions (OMT), dotyczącego skupu obligacji zadłużonych krajów strefy euro oraz kontynuowaniem przez Fed programu QE, czyli program luzowania ilościowego, dotyczącego skupu obligacji. Działania te pomogły zmniejszyć napięcia na rynkach finansowych.

Na notowania akcji na GPW w 2013 roku wpływała również sytuacja makroekonomiczna w Polsce, w tym zwłaszcza spowolnienie wzrostu gospodarczego w I półroczu i widoczne odbicie w II półroczu. Ponadto, na wzrost kursów akcji na GPW w drugiej połowie 2013 roku mogły mieć wpływ stopniowe obniżki stóp procentowych przez RPP od początku roku (łączny spadek o 175 pb. r/r), co zwiększyło zainteresowanie zakupem jednostek TFI (które część środków inwestują na GPW) oraz inwestowaniem w akcje. 

Notowania akcji PKO Banku Polskiego SA w 2013 roku kształtowały się w sposób zbliżony do notowań akcji PEKAO. Duże pakiety akcji obu największych polskich banków znajdują się w portfelach zagranicznych inwestorów instytucjonalnych, co w znaczącym stopniu wpływa na ich notowania.

Kurs akcji PKO Banku Polskiego SA i kapitalizacja banków konkurencyjnych

Zmiana kursu akcji PKO Banku Polskiego SA na tle kursów akcji banków konkurencyjnych w okresie 01.01.2007-31.12.2013 (29.12.2006=100%)

Kapitalizacja (stan na koniec okresu, mld PLN)

W 2013 roku działania Banku w zakresie relacji inwestorskich skupiały się w następujących obszarach:

• budowaniu wśród obecnych i potencjalnych inwestorów, analityków rynków finansowych oraz agencji ratingowych pozytywnego wizerunku PKO Banku Polskiego SA jako spółki wiarygodnej i przejrzystej poprzez stosowanie różnorodnych narzędzi komunikacji z rynkiem,
• wykonywaniu obowiązków informacyjnych przez Spółkę jako emitenta papierów wartościowych wymaganych obowiązującymi przepisami prawa,
• organizacji Walnego Zgromadzenia i obsługi informacyjnej akcjonariuszy Banku,
• zapewnieniu współpracy Banku z właściwymi organami administracji rządowej, organizacjami i instytucjami rynku kapitałowego w związku z funkcjonowaniem Banku na publicznym rynku papierów wartościowych.

W ramach komunikacji z rynkiem:

• wyniki finansowe Banku i Grupy Kapitałowej Banku były po każdym kwartale prezentowane przez Zarząd Banku na spotkaniach z analitykami rynku kapitałowego i instrumentów dłużnych w siedzibie Banku oraz podczas telekonferencji, w których każdorazowo uczestniczyło łącznie ok. 70 analityków i przedstawicieli inwestorów,
• członkowie Zarządu Banku oraz przedstawiciele kluczowej kadry zarządzającej regularnie uczestniczyli w spotkaniach (oraz telekonferencjach) z inwestorami i analitykami zarówno w siedzibie Banku jak i podczas konferencji inwestorskich; w 2013 roku odbyło się ok. 90 spotkań w siedzibie Banku (w tym 2 nadzwyczajne: w związku z publikacją Strategii Banku na lata 2013-2015 oraz przejęciem spółek z Grupy Nordea), ok. 130 spotkań podczas 10 konferencji inwestorskich, jednego roadshow oraz ponad 100 telekonferencji,
• Biuro Relacji Inwestorskich utrzymywało bieżące kontakty z analitykami i inwestorami instytucjonalnymi i indywidualnymi odpowiadając na liczne zapytania telefoniczne i mailowe dotyczące działalności biznesowej i wyników finansowych PKO Banku Polskiego SA, 
• na stronie internetowej Relacji Inwestorskich https://www.pkobp.pl/grupa-pko-banku-polskiego/relacje-inwestorskie/ Bank niezwłocznie publikował wszystkie informacje istotne dla inwestorów i akcjonariuszy Banku,
• w marcu 2013 roku Bank po raz drugi uruchomił raport roczny on-line, tym razem za 2012 rok, w postaci dedykowanego serwisu internetowego w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej (https://www.pkobp.pl/raportroczny2012/index.html). Raport roczny opublikowany jako odrębny serwis realizuje cele informacyjne i wizerunkowe Banku. Przede wszystkim ułatwia dotarcie do kluczowych informacji finansowych oraz biznesowych na temat Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA, a także zapewnia przyjazne z nich korzystanie.

Celem powyższych działań było przekazywanie wyczerpującej informacji o wynikach finansowych i działaniach Banku z uwzględnieniem zmian w otoczeniu rynkowym tak, aby umożliwić rzetelną ocenę bieżącej sytuacji i perspektyw Banku oraz prawidłową wycenę walorów spółki.

PKO Bank Polski SA dokłada wszelkich starań, aby raporty okresowe zachowywały najwyższe standardy w zakresie profesjonalizmu i rzetelnej informacji i w kompletny i transparentny sposób prezentowały wyniki Banku, a także aby były maksymalnie użyteczne dla inwestorów instytucjonalnych, analityków i indywidualnych akcjonariuszy.

W październiku 2013 roku Instytut Rachunkowości i Podatków uhonorował Raport Roczny PKO Banku Polskiego SA za 2012 rok nagrodą specjalną „The Best of the Best”. Wyróżnienie to otrzymują przedsiębiorstwa i banki, które w ciągu ostatnich lat trzy razy zdobyły nagrodę główną w konkursie The Best Annual Report i jest dowodem najwyżej wartości użytkowej raportów rocznych Banku dla akcjonariuszy oraz inwestorów. Kapituła konkursu doceniła nie tylko jakość sprawozdania finansowego, ale także wartość wizerunkową raportu rocznego. Uznanie zyskała kompletność i spójność oraz jasna i logiczna prezentacja danych (m.in. strategii i prognoz z uwzględnieniem ryzyka, stosowania zasad ładu korporacyjnego).

PKO Bank Polski SA regularnie zdobywa nagrody The Best Annual Report. Raport za 2007 rok został wyróżniony przez Zespół Audytorów Kapituły Konkursu dyplomem dodatkowym za istotną poprawę jakości sprawozdania finansowego sporządzonego zgodnie z IFRS, za 2008 rok otrzymał wyróżnienie za najlepsze zastosowanie standardów MSSF/MSR, a za 2009 rok – drugą nagrodę w kategorii „Banki i instytucje finansowe”. Raport za 2010 rok został uhonorowany nagrodą główną dla banków oraz otrzymał wyróżnienie w kategorii sprawozdanie z działalności, a za 2011 rok –
I nagrodą główną w kategorii banki i instytucje finansowe za zebranie największej liczby punktów łącznie w trzech ocenianych dziedzinach.

Szanowni Państwo,

dobrą tradycją dotyczącą przekazywanych Państwu każdego roku sprawozdań z działalności Banku oraz Grupy Kapitałowej stało się raportowanie satysfakcjonujących wyników finansowych, niezależnie od sytuacji rynkowej. Co roku wskazujemy również istotne, pozytywne zmiany związane z rozwojem kultury organizacyjnej, swoistego DNA naszej instytucji. Tę tradycję zachowaliśmy również składając na Państwa ręce raport za rok 2013.

Miniony rok stanowił inaugurację nowej strategii Banku na lata 2013-2015, której założenia oddaje hasło „Codziennie najlepszy”. Wdrażając nowe inicjatywy biznesowe wykorzystujemy osiągnięcia z lat ubiegłych, by codziennie wzmacniać i potwierdzać pozycję PKO jako lidera polskiego sektora bankowego oraz wiodącego banku uniwersalnego w regionie. Po raz pierwszy w historii Banku tak istotnym narzędziem realizacji tego celu stają się akwizycje i alianse strategiczne.

Wychodzimy w ten sposób naprzeciw trendom gospodarczym i zmianom na rynku bankowym. Decyduje o nich wciąż duża niepewność gospodarcza, coraz bardziej restrykcyjne regulacje, rewolucja technologiczna, a także rosnące wymagania klientów oraz konkurencja firm spoza sektora finansowego. Mając na uwadze długoterminowy wzrost wartości dla akcjonariuszy oraz satysfakcję naszych klientów szukamy na rynku kompetencji, które uzupełnią i dodatkowo wzmocnią nasze zasoby. Wykorzystujemy do tego silną pozycję kapitałową banku, która umożliwia bezpieczne finansowanie akwizycji przy jednoczesnym zachowaniu zdolności do wypłaty dywidendy.

Przykładem takiego podejścia jest, ogłoszona w czerwcu ubiegłego roku, transakcja przejęcia części polskich aktywów skandynawskiej Grupy Nordea. Zasoby przejmowanych spółek: Nordea Banku Polska, Nordea Polska TUnŻ oraz firmy leasingowo-faktoringowej Nordea Finance Polska w istotny sposób przyczynią się do rozwoju Grupy PKO Banku Polskiego. W efekcie integracji oraz wykorzystania efektów synergii wzrośnie skala działalności banku, który powiększy się o atrakcyjną sieć placówek w dużych miastach oraz umocni pozycję w segmencie klientów zamożnych. Rozwiniemy również nasze kompetencje w bankowości korporacyjnej, szczególnie w dziedzinie obsługi międzynarodowej dużych przedsiębiorstw. Ta wiedza pozwoli nam jeszcze lepiej podążać za potrzebami naszych klientów i wspierać realizację ich zagranicznych celów. Symbolicznym pierwszym krokiem w tym obszarze było utworzenie spółki leasingowej w Szwecji dla jednego z naszych klientów. Wejście do Grupy Kapitałowej PKO spółki Nordea Polska TUnŻ uzupełni nasze kompetencje i przyspieszy wzrost w sektorze usług ubezpieczeniowych.

Przejęcie aktywów Nordea i osiągnięcie efektów synergii z tytułu integracji to ważny, lecz nie jedyny przejaw rozwoju Grupy Kapitałowej. W listopadzie podpisaliśmy umowę z EVO Payments International, międzynarodowym operatorem usług płatniczych prowadzącym działalność w USA, Kanadzie i Europie, dotyczącą sprzedaży udziałów w eService oraz dwudziestoletniego aliansu strategicznego na rynku płatności elektronicznych. Wsparcie doświadczonego partnera technologicznego pozwoli eService na świadczenie usług również w innych państwach regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Równolegle rozwijamy kolejne inicjatywy biznesowe zwiększając atrakcyjność oferty Banku dla klientów detalicznych i spełniając oczekiwania naszych partnerów w sektorze przedsiębiorstw.
W ubiegłym roku zainicjowaliśmy również budowę polskiego standardu płatności. Jego podstawą będzie IKO – innowacyjna platforma bankowości mobilnej PKO Banku Polskiego, która w ciągu roku zyskała uznanie ponad 150 tys. użytkowników.

W 2013 roku wdrożyliśmy nowy model sprzedaży detalicznej, który przyczynił się do większej efektywności sieci oddziałów, wzrostu jakości obsługi, a także wzrostu satysfakcji klientów i pracowników. Kontynuujemy program edukacji finansowej dla młodego klienta. Jego kolejnym etapem było wprowadzenie do oferty konta Junior, z innowacyjnym, unikalnym w skali całego świata serwisem transakcyjnym dla najmłodszych.

W 2013 roku konsekwentnie wspieraliśmy finansowanie gospodarki oraz małych i średnich przedsiębiorców. Jako aktywny uczestnik rządowego programu wsparcia przedsiębiorców „de minimis”, udzieliliśmy przedsiębiorcom kredytów obrotowych o wartości ponad 3,7 mld zł. Najwięcej spośród 19 banków biorących udział w programie. Dążymy też do pogłębienia relacji z klientami korporacyjnymi i samorządowymi. Służy temu wdrożony w minionym roku nowy model organizacji sieci korporacyjnej, bardziej dopasowany do potrzeb tego wymagającego rynku oraz nasze zaangażowanie w paneuropejski fundusz Marguerite finansujący inwestycje infrastrukturalne.

Zmiany, które przeprowadzamy w banku, regularnie doceniane są przez rynek. Ich potwierdzeniem są liczne nagrody, dotyczące m.in. jakości obsługi w kanałach zdalnych i oddziałach oraz innowacyjności. Wyrazem zaufania do PKO Banku Polskiego jest również stały wzrost wartość marki, która wyceniana na 3,7 mld zł jest najcenniejszą marką w polskim sektorze finansowym.

Realizując coraz bardziej ambitne cele nieustannie dbamy, by ważne dla nas wartości, takie jak przedsiębiorczość, ciągły rozwój, satysfakcja klienta i wiarygodność określały kształt kultury organizacyjnej banku, postawę naszych pracowników i wytyczały kierunki dalszego rozwoju. Nie tylko w sferze deklaracji, ale przede wszystkim w codziennym działaniu. Konsekwentnie inwestujemy przy tym w kapitał ludzki i wspieramy rozwój naszych pracowników oferując im jednocześnie atrakcyjne świadczenia czy wprowadzając w 2013 roku program emerytalny. Czyni to bank pożądanym pracodawcą w sektorze.

Wymiernym dowodem efektywności realizowanej strategii są, jak co roku, dobre, stabilne wyniki finansowe. W 2013 roku, pomimo spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego oraz rekordowo niskiego poziomu stóp procentowych wypracowaliśmy najwyższe wyniki w sektorze bankowym. Skonsolidowany zysk netto PKO Banku Polskiego stanowi 1/5 zysków wszystkich banków. Racjonalna polityka kosztowa pozwoliła zachować na bardzo dobrym poziomie relację kosztów do dochodów, znacznie poniżej średniej dla całego sektora bankowego. Bank zachował też bezpieczną i efektywną strukturę bilansu, w której silna baza depozytowa oraz wysoki poziom kapitałów własnych umożliwiają dalszy wzrost akcji kredytowej.

Podsumowując tegoroczny list mam satysfakcję, że stoję na czele organizacji dojrzałej. Organizacji pozbawionej kompleksów, świadomej swoich możliwości i mocnych stron. Gotowej dzielić się wiedzą oraz czerpać z wiedzy strategicznych partnerów. Jestem przekonany, że tradycja raportowania dobrych wyników i pozytywnych zmian zostanie zachowana również w kolejnych latach.

Zbigniew Jagiełło

Prezes Zarządu PKO Banku Polskiego