Otoczenie regulacyjne

W 2013 roku nastąpiły istotne zmiany w otoczeniu regulacyjnym sektora bankowego i niebankowego sektora finansowego w Polsce oraz sektora bankowego na Ukrainie, gdzie funkcjonują spółki zależne od PKO Banku Polskiego SA. Na sytuację finansową i organizacyjną Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA w 2013 roku miały wpływ m.in.:

  • uchwała Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z 21 listopada 2012 roku podwyższająca stawkę procentową dla określenia obowiązkowej opłaty rocznej wnoszonej przez banki w 2013 roku,
  • uchwały Rady Polityki Pieniężnej ze stycznia, lutego, marca, maja, czerwca i lipca 2013 roku obniżające łącznie o 1,75 p.p.: stopę referencyjną (do 2,5%), oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych (do 4,0%), oprocentowanie lokaty terminowej przyjmowanej od banków przez Narodowy Bank Polski (do 1,0%) oraz stopę redyskontową weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski (do 2,75%),
  • uchwała KNF nr 53/2013 w sprawie rekomendacji T dotyczącej zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych (Dz. Urz. KNF z 2013 r. poz. 11), liberalizująca zasady zarządzania ryzykiem, co wpłynęło na poziom sprzedaży kredytów konsumpcyjnych,
  • uchwała KNF nr 148/2013 w sprawie rekomendacji S dotyczącej zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie (Dz. Urz. KNF z 2013 r. poz. 23), zaostrzająca do 1 stycznia 2014 roku wymogi wobec kredytobiorców, co wpłynęło na poziom akcji kredytowej w 2013 roku,
  • uchwała nr 333/2013 Zarządu GPW w Warszawie dotycząca wprowadzenia od 15 kwietnia 2013 roku nowych zasad obrotu giełdowego opartego na systemie transakcyjnym UTP, co wymagało dostosowania działalności maklerskiej,
  • ustawa z 23 listopada 2012 roku wprowadzająca od 1 lutego 2013 roku zmiany w ustawie o funduszach inwestycyjnych i ustawie o nadzorze nad rynkiem funduszy inwestycyjnych (Dz. U. z 2012 r. poz.70), wynikające z implementacji dyrektywy UCITS IV; ustawa wprowadziła 4 okresy przejściowe na implementację UCITS IV, w tym do 1 sierpnia 2013 roku,
  • ustawa z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2013 r. nr 1012) wprowadzająca od 2013 roku dodatkowe obciążenie banków w postaci opłaty ostrożnościowej uiszczanej na rzecz  Bankowego Funduszu Gwarancyjnego,
  • rozporządzenie Ministra Finansów z 18 lutego 2013 roku dotyczące udzielania przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy de minimis w formie gwarancji spłaty kredytów (Dz. U. z 2013 r. poz. 239), co wpłynęło na poziom akcji kredytowej dla małych i średnich przedsiębiorstw,
  • trzy rozporządzenia Ministra Finansów z 30 kwietnia 2013 roku zobowiązujące towarzystwa funduszy inwestycyjnych do wprowadzenia w terminie do końca lipca 2013 roku zmian w sposobie, trybie i warunkach prowadzenia działalności oraz zmiany w dokonywaniu lokat przez fundusze inwestycyjne zamknięte i otwarte (Dz. U. z 2013 r. poz. 536, 537 i 538),
  • rozporządzenie Ministra Finansów z 1 lipca 2013 roku zmieniające wysokość opłat wnoszonych m.in. przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego (Dz. U. z 2013 r. nr 57 poz. 364),
  • decyzje organizacji płatniczych Visa i MasterCard o obniżeniu od 1 stycznia 2013 roku stawek opłat interchange dla płatności dokonywanych kartami, co miało wpływ na przychody z tytułu prowizji i opłat banków oraz agentów rozliczeniowych,
  • przepisy wykonawcze (Regulacyjne Standardy Techniczne) do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 4 lipca 2012 roku dotyczące instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji – EMIR (Dz. Urz. L 52 Unii Europejskiej), które w określonym zakresie weszły w życie 10 stycznia i 15 marca 2013 roku.

Na poziom akcji kredytowej na rynku kredytów hipotecznych w 2013 roku negatywnie oddziaływało zakończenie z dniem 31 grudnia 2012 roku funkcjonowania programu „Rodzina na Swoim” o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (Dz. U. nr 168 poz. 1006), mimo, że w I kwartale 2013 roku finalizowano transakcje związane z tym programem.

Na sytuację Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA oddziaływały także nowe rozwiązania prawne wprowadzone na Ukrainie:

  • uchwała Zarządu NBU nr 479 z 28 grudnia 2011 roku wprowadzająca od 1 stycznia 2013 roku wymóg określający relację kapitału regulacyjnego do zobowiązań banku na poziomie nie niższym niż 10%,
  • uchwały Zarządu NBU nr 209 i 315 z 2013 roku obniżające stopę refinansową łącznie o 1 p.p. do 6,5%,
  • uchwała Zarządu NBU nr 210 z 6 czerwca 2013 roku wprowadzająca od 1 września 2013 roku limity dzienne kwot rozliczeń gotówkowych dla przedsiębiorców i osób fizycznych, co powinno sprzyjać rozwijaniu rozliczeń bezgotówkowych,
  • uchwała Zarządu NBU nr 242 z 20 czerwca 2013 roku podwyższająca od 1 lipca 2013 roku rezerwy z tytułu walutowych depozytów bieżących i terminowych klientów, banków nierezydentów oraz obniżająca wymóg rezerw przechowywanych przez bank komercyjny na rachunku w banku centralnym,
  • uchwała Zarządu NBU nr 365 z 16 września 2013 roku określająca zasady rozliczeń dotyczących środków walutowych na rachunek osoby fizycznej (uchwała jest elementem programu dedolaryzacji gospodarki ukraińskiej),
  • uchwała Zarządu NBU nr 371 z 19 września 2013 roku podnosząca od 30 września 2013 roku o 2 p.p. do 7% stopę rezerwy obowiązkowej dla walutowych depozytów terminowych,
  • ustawa nr 2755-VI z 2 grudnia 2010 roku obniżająca od 1 stycznia 2013 roku stawkę podatku dochodowego z 21% do 19%,
  • ustawa nr 5519-VI z 6 grudnia 2012 roku ustalająca od 1 stycznia 2013 roku cztery stopy podatku z tytułu operacji zbycia papierów wartościowych i operacji instrumentami pochodnymi,
  • postanowienie Rady Ministrów Ukrainy z 6 marca 2013 roku ustalające przyjmowanie gotówki waluty ukraińskiej UAH w celu dalszego przelewu przez banki i licencjonowane niebankowe instytucje finansowe,
  • decyzja nr 11 z 12 lutego 2013 roku Dyrekcji Wykonawczej Funduszu Gwarantowania lokat osób fizycznych wprowadzająca od 29 marca 2013 roku zmiany w zakresie zasad naliczania opłat na rzecz systemu gwarantowania depozytów bankowych.